دومینوی سقـــــــوط در بازار سرمایه

 این بزرگ‌ترین ریزش شاخص‌های بورس در دو ماه اخیر است.  همچنین افت هشت‌هزار واحدی شاخص هم‌وزن دومین ریزش بزرگ در سال جاری است. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) 307واحد پایین آمد و در سطح 18هزار و 874واحد قرار گرفت. دیروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای بیست‌وهشتمین روز متوالی منفی شد و 580میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.
در معاملات روز دوشنبه بیش ترین خروج پول حقیقی به سهام شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 36میلیارد تومان بود. پس از شپنا، نمادهای خودرو (شرکت ایران‌خودرو) و نوری (شرکت پتروشیمی نوری) بیش ترین خروج پول حقیقی را داشتند.
در مقابل، نمادهای پشاهن، لپارس، زپارس، سمگا و قیستو بیش ترین ورود پول حقیقی را داشتند.
دیروز نمادهای «فولاد»، «شبندر» و «شاوان» بیش ترین تاثیر را در افت شاخص کل بورس داشتند و نمادهای «دعبید»، «وپخش» و «لپارس» بیش ترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند. در فرابورس نیز نمادهای «آریا»، «زاگرس» و «شاوان» بیش ترین تاثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «رافزا»، «فتوسا» و «زنگان» بیش ترین تاثیر مثبت را بر شاخص داشتند. در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس شپنا صدرنشین است و شبندر و شستا در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز دی، آریا و ددانا پرتراکنش‌‌ترین نمادها هستند.
در معاملات دوشنبه، اغلب نمادهای بازار قرمزپوش شدند. قیمت سهام تمامی نمادها در گروه‌های «خودرو و ساخت قطعات»، «شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی»، «فرآورده‌های نفتی و کک»، «محصولات شیمیایی»، «حمل‌ونقل، انبارداری و ارتباطات»، «استخراج کانه‌های فلزی»، «سرمایه‌گذاری‌ها» و «بانک‌ها و موسسات اعتباری» کاهش یافت.
 
افت ارزش معاملات خُرد
 دیروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 129هزار و 655میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 124هزار و 552میلیارد تومان بود که 96درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
دیروز ارزش معاملات خرد سهام با کاهش 10درصدی نسبت‌به روز کاری قبل به رقم دوهزار و 620میلیارد تومان رسید.
 
رشد صف‌های پایانی بازار
 در پایان معاملات دیروز، ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت‌به روز کاری قبل افزایش یافت و 215میلیارد تومان بود. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت‌به پایان روز کاری گذشته 62درصد رشد کرد و در رقم 13میلیارد تومان ایستاد.
دیروز نماد تکنو (شرکت تکنوتار) با صف‌ خرید چهارمیلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از تکنو، نمادهای غدشت (شرکت دشت مرغاب) و لپارس (شرکت پارس الکتریک) بیش ترین صف خرید را داشتند.
بیش ترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد خزامیا (شرکت زامیاد) تعلق داشت که ارزش آن 16میلیارد تومان بود. پس از خزامیا، نمادهای خگستر، وساپا، وآذر و شاوان بیش ترین صف فروش داشتند.
 
چرا بازار سرمایه سقوط کرد؟
 احمد اشتیاقی، کارشناس بازار سرمایه درباره دلایل سقوط بازار سرمایه به «صبح‌نو» می‌گوید: سقوط بازار سه دلیل دارد؛ اولین دلیل این است که قیمت‌گذاری دستوری در بازار وجود دارد و دولت به‌ناگاه سقف قیمتی گذاشته و اجازه رشد قیمت‌ها را نمی‌دهد. همزمان مسیر دلار آزاد صعودی است اما دولت اجازه رشد به دلار نیمایی نمی‌دهد و برای کنترل قیمت‌ها ورود می‌کند.
او ادامه می‌دهد: دومین علت این است که زمزمه خروج کالاها از بورس کالا و خرید و فروش آن‌ها زیر نظر وزارت صمت بر بازار سرمایه تاثیر منفی گذاشت. و درنهایت اینکه همزمان در یک ماه اخیر نقدینگی کافی در بازار نیست، یکی از بازیگرهای اصلی بازار سرمایه صندوق‌های بازنشستگی هستند که حقوق بازنشستگان را پرداخت نکردند و برای پرداخت مطالبات، مجبور می‌شوند که سهم خود را بفروشند. درعین‌حال بعد از رشد سال99 و سقوط بورس، یک جو ناامنی میان مردم ایجاد شده است و دیگر سرمایه‌های خرد وارد بازار سرمایه نمی‌شود، درنتیجه این عامل نیز سبب کاهش نقدینگی می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه می‌کند: پالایشگاه‌ها و تولیدکنندگان خودرو درحال‌حاضر بازیگران اصلی بازار سرمایه هستند. اما پالایشگاه‌ها با وجود گزارش سه‌ماهه خوب، بازار وزن خوبی به این گزارش نداد و فروشندگان بیش تر از خریداران سهم هستند. درعین‌حال نرخ سود بین‌بانکی و نرخ اوراق بدهی نیز افزایش پیدا کرده و درنتیجه این دو عامل به‌عنوان رقبای بازار سرمایه، سبب شده نقدینگی کمتری به بازار بیاید. اشتیاقی اظهار می‌کند: درحال‌حاضر بازار حباب ندارد و قیمت سهام‌ها ارزنده است اما به همان دلایلی که عرض کردم هرچند سودها پایین نیامده اما شرایط خوبی ندارد. برای بازگشت به سود، بازار در انتظار احیای برجام است؛ زیرا از مزایای رشد قیمتی دلار آزاد به دلیل ممانعت دولت بهره نمی‌برد، در نتیجه احیای برجام و کاهش نرخ ارز سبب می‌شود، بازار از مزایای تغییرات نرخ دلار حداقل در کوتاه‌مدت بهره ببرد.

علی اکبر حسینی