کمال خرازی: با سفر «انریکه مورا» راه ادامه مذاکرات هموار شد
احتمال آغاز دور نهم مذاکرات وین
مذاکرات ایران با 1+4 برای احیای برجام که مراحل پیچیده‌ای رسید تاجایی‌که تفسیر بن‌بست و شکست در مذاکره از آن منبعث می‌شد اما روز گذشته رییس شورای راهبردی روابط خارجی گفت که «با سفر انریکه مورا به ایران، راه ادامه مذاکرات هموار شد.» حال ممکن است پس از سفرهای دیپلماتیک به تهران، دور جدید مذاکرات وین از سر گرفته شود که دستیابی نتیجه در این دور نهایی از مذاکرات نیز محتمل است.
مذاکرات در وین بین هیات‌های ایران و گروه ۱+۴ (انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) به همراه آمریکا برای لغو تحریم‌های یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران و احیای برجام، ۱۱مارس (۲۱اسفندماه) دچار وقفه شد. هرچند گفته می‌شد طرفین در 8مارس به متن توافقی دست یافتند اما توافق به سرانجام نرسید و علل و حوادث زیادی موجب این توقف شد. توقف آنقدر طولانی شد که گمان‌ها بر آن بود که دیگر مذاکرات با بن‌بست مواجه شده و دیگر امکان توافق وجود ندارد.
ایران و آمریکا هر دو سیاست رفتن تا لبه پرتگاه را در پیش گرفتند تا به نتیجه‌ای سودمند در مذاکره دست یابند اما کشورهای منطقه همچون قطر، عمان و کشورهای غربی سعی داشتند با دیپلماسی فعال این گره مذاکرات را باز کنند. برهمین‌اساس در هفته اخیر، شاهد رفت‌وآمدهای دیپلماتیک با محوریت برجام بود. از سفر مورا به ایران گرفته تا امیر قطر که درجریان این سفرها پیشنهاداتی رد و بدل شد.
چگونه راه مذاکرات هموار شد
«جوزپ بورل»، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز بعد از مورا به تهران در حاشیه جلسه سران گروه۷، گفت: سفر «انریکه مورا» به تهران مثبت بود و مذاکرات با ایران به‌زودی از سر گرفته می‌شود. بورل تصریح کرد: «پاسخ ایران، پس از آنکه انریکه مورا این پیام را منتقل کرد که اوضاع نمی‌تواند به همین شکلی که هست ادامه یابد، به‌اندازه کافی مثبت بود. این مسائل یک‌شبه حل نمی‌شوند. فرض کنیم مذاکرات متوقف شده و بعد اوضاع حل می‌شود و این یعنی احتمال دستیابی به توافق نهایی وجود دارد.» وی در این‌باره توضیح داد: مذاکرات هسته‌ای با ایران تعلیق شده بود اما سفر هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا به ایران اجازه ازسرگیری مذاکرات را داد.
همچنین پس از سفر مورا، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران نیز ۲۳اردیبهشت در توییتی با اشاره به حضور «انریکه مورا»، هماهنگ‌کننده گفت‌وگوهای وین نوشت: در توافق با آقای بورل، سفر آقای مورا به تهران و گفت‌وگوهایش با همکارم آقای باقری، فرصت مجددی بود تا بر ابتکارات برای حل موضوعات باقیمانده مذاکرات وین متمرکز شویم. وی افزود: توافق خوب و قابل اتکا در دسترس است، اگر آمریکا تصمیم سیاسی خود را گرفته و به تعهداتش پایبند باشد. وزیر خارجه این را هم در توییت خود یادآور شد که «تماس‌ها ادامه دارد.»
حال روز گذشته کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی روز گذشته در نشست ایران و جهان عرب که در دوحه، پایتخت قطر برگزار شده است، در این زمینه گفته است: ما بدون وابستگی به بیگانه به فناوری هسته‌ای دست یافته‌‌ایم و توسعه فناوری هسته‌ای صلحآمیز بومی را جزو منافع ملی‌مان می‌دانیم. دیگران مجاز نیستند تعیین کنند ایران حق دستیابی به فناوری هسته‌ای دارد یا خیر. ایران بارها اعلام کرده که فقط قصد بهره‌برداری صلحآمیز از انرژی هسته‌ای دارد. در مذاکرات فعلی بین ایران و کشورهای غربی موضوعات کمی باقیمانده است که باید حل شود. مورا، فرستاده ویژه اتحادیه اروپا، اخیرا به ایران آمد و راه ادامه مذاکرات هموار شد. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه نیز ۲۶اردیبهشت‌ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران، مذاکرات انریکه مورا در تهران را بسیار جدی و معطوف به نتیجه و همراه با ابتکارات خاص ازسوی ایران عنوان کرد و گفت: «برخی راه‌حل‌ها پیشنهاد شد و اگر آمریکا پاسخ دهد می‌توانیم به وین برگردیم. »
حال ممکن است دور نهم مذاکرات به‌زودی در وین از سر گرفته شود که احتمال رسیدن به نتیجه در این دور نهایی محتمل است.
نیم‌نگاهی به هشت دور مذاکره در وین به‌منظور رفع تحریم‌های آمریکا
۱۷فروردین‌ماه ۱۴۰۰ بود که مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ با حضور انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به‌منظور رفع تحریم‌های آمریکا در شهر وین به‌صورت حضوری برگزار شد؛ البته قبل از آن در جمعه ۱۳فروردین ۱۴۰۰ نیز نشستی به‌صورت مجازی برگزار و تصمیم گرفته شد که از ۱۷فروردین مذاکرات در شهر وین به‌صورت رودررو ادامه یابد و سعید خطیب‌زاده، سخنگوی دستگاه دیپلماسی هم روز دوشنبه ۱۶فروردین‌ماه در نخستین نشست هفتگی خود با خبرنگاران در سال۱۴۰۰ اعلام کرد که گفت‌وگوها ناقص بود و ادامه آن رفت برای کمیسیون حضوری.
در همین راستا، ۶دور این مذاکرات تا ۳۰خردادماه۱۴۰۰ در دولت دوازدهم برگزار شد ولی در پی کارشکنی‌های آمریکا و با وجود پیشرفت‌هایی که حاصل شده بود، نتیجه‌ای به همراه نداشت. سیدعباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد و معاون سابق وزیر امورخارجه در اظهاراتی در همان روز و بعد از نشست کمیسیون مشترک با بیان اینکه ملاک ما رسیدن به یک توافق خوب است، درباره روند مذاکرات، اظهار داشت: به اواخر کار نزدیک شدیم ولی مسیر باقیمانده ساده نخواهد بود. با آمدن دولت سیزدهم قرار شد در این زمینه تصمیم‌گیری شود که درنهایت با رایزنی‌های انجام‌شده هشتم آذرماه این مذاکرات برای رفع تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه آمریکا در شهر وین کلید خورد. دور هفتم مذاکرات، هشتم آذرماه در وین آغاز شد و هیات ایرانی با هدف تمرکز جدی بر مساله رفع تحریم‌ها علیه ملت ایران، با ترکیبی حقوقی و اقتصادی در این نشست شرکت کرد. مذاکراتی که هشتم آذرماه آغاز شده بود در ۱۲آذر برای مشورت طرف‌های اروپایی درباره دو پیشنهاد طرف ایرانی با تنفسی چندروزه متوقف شد و دوباره ۱۸آذرماه از سر گرفته شد. نیمه دوم مذاکرات نیز از ۱۸آذرماه آغاز و جمعه ۲۶آذرماه با برگزاری نشست اختتامیه کمیسیون مشترک برجام پایان یافت و مقرر شد که هیات‌ها به پایتخت‌ها مراجعت کنند و به‌زودی به وین بازگردند. علی باقری بعد از این نشست اعلام کرد که در دور هفتم مذاکرات به دو سند جدید مذاکراتی در موضوع تحریم‌ها و هسته‌ای دست یافتیم که این‌ها دیگر سند پیش‌نویس مذاکرات ۲۰ژوئن نخواهند بود، بلکه دو سند جدید است که براساس مواضع ایران مبنای مذاکراتی خواهد بود که در آینده نزدیک در وین آغاز می‌شود.
روز دوشنبه، ششم دی‌ماه نیز دور هشتم مذاکرات در شهر وین آغاز و درنهایت ۲۰اسفندماه مذاکرات برای رایزنی‌های نهایی در پایتخت‌ها دچار وقفه شد. در همین زمینه «جوزپ بورل»، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه ۲۰ اسفندماه ۱۴۰۰ در توییتی نوشت: به دلیل عوامل خارجی به وقفه در گفت‌وگوهای وین نیاز است. متن نهایی اساسا آماده و روی میز است. به‌‌عنوان هماهنگ‌کننده، من به همراه تیمم به ارتباط با همه اعضای برجام و آمریکا برای غلبه بر وضعیت فعلی و نهایی کردن توافق ادامه خواهم داد. پس از آن سعید خطیب‌زاده در توییتی نوشت: وقفه اعلام‌شده در مذاکرات وین می‌تواند زمینه‌ساز حل موضوعات باقیمانده و بازگشت نهایی باشد. دستیابی به موفقیت در گفت‌وگوها تمرکز اصلی همه طرف‌ها خواهد بود. هیچ عامل خارجی بر اراده مشترک ما به منظور حرکت به سمت یک توافق جمعی اثر نخواهد گذاشت.
ارسال نظر