پیام همکاری ایران به شرق

علاوه‌بر این، سفر جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران در جمعه‌شب، آن هم برای نخستین‌بار در دولت رئیسی، نشان‌دهنده اهمیت رفت‌وآمدهای سیاسی روزهای اخیر است. اگرچه پیش از این انریکه مورا، معاون بورل با سفر به تهران برای احیای برجام تلاش می‌کرد اما حالا شاهد نقش‌آفرینی مستقیم مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستیم که می‌تواند پیام‌های متفاوتی نسبت‌به گذشته داشته باشد.
خطیب‌زاده هدف سفر بورل به تهران را بحث و تبادل‌نظر درخصوص آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریم‌ها عنوان کرده است و علاوه بر توضیح سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، انریکه مورا در توییتی با انتشار تصویری، از شام کاری با حضور جوزپ بورل و رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در بروکسل خبر داده بود. این تحرکات می‌توانند زمینه‌سازی برای یک گام بلند و خروج از بن‌بست طولانی‌مدت باشند.

اطمینان تهران به شرق
با ترسیم فضای شکل‌گرفته حالا بیش‌ازپیش اهمیت سفر لاوروف به تهران قابل درک است؛ سفری که به فاصله کوتاهی پس از آن «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی دفتر ریاست‌جمهوری روسیه (کرملین) روز گذشته، جمعه در سخنانی اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور این کشور قطعا در یک مقطع زمانی به ایران سفر خواهد کرد. وزیر خارجه روسیه که روز پنجشنبه در دیدار با امیرعبداللهیان حمایت کشورش از احیای برجام براساس توافق سال١٣٩۴ بدون هرگونه اضافه و کاهش را اعلام کرد، هدف دیگری را نیز در سفر به تهران در دستورکار دارد.
تجربه برجام و غلتیدن به دامن غربی‌ها پس از امضای این توافق شاید این روزها بیشتر از هر زمانی اهمیت دارد. پس از برجام دولت قبل با چراغ سبز به غرب همکاری‌ها و حمایت‌های کشورهای قدرتمند شرق را نادیده گرفت و این مساله پیامدهای بدی برای کشور داشت. حمایت‌های قاطع چین و روسیه از تهران در این سال‌ها و برافراشتن پرچم مقابله با یکجانبه‌گرایی آمریکا، فرصتی جدید در نظام بین‌الملل به حساب می‌آید که ایران نیز باید از آن سهمی داشته باشد و بار دیگر با تکیه بر غرب، دوستان دیرینه‌اش را فراموش نکند.
موازنه بین شرق و غرب و همکاری سازنده با هر دو برای تامین منافع و امنیت ملی کشورمان مولفه‌ای مهم است که باید بیشتر از گذشتگان مورد توجه دولت سیزدهم قرار گیرد و سفر لاوروف به تهران و گفت‌وگو با وزیر خارجه چین می‌تواند قدمی در این جهت باشد.
 تجربه اشتباه دولت روحانی پس از امضای برجام و پشت کردن به شرق نباید تکرار شود و درصورت هرگونه توافقی با غرب در مناقشه هسته‌ای، ایران نباید پل‌های پشت سر خود را خراب کند. اطمینان در این خصوص به چین و روسیه می‌تواند مهم‌ترین محور تحرکات روزهای اخیر دستگاه سیاست خارجی باشد تا فرصت نقش‌آفرینی در جبهه شرق با توجه به تغییرات بنیادین در نظام بین‌الملل یکبار دیگر به لبه پرتگاه نرود.

تشکر امیرعبداللهیان از حمایت‌های مستمر روسیه
در این راستا، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان در نشست خبری مشترک با «سرگئی لاوروف»، وزیر امورخارجه روسیه گفت: از حمایت‌های مستمر روسیه در ادامه کار در آژانس در قبال حمایت از منافع و مواضع منطقی ایران تشکر می‌کنیم.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: با همتای روسی بار دیگر بر سر این موضوع گفت‌وگو کردیم که در صورت ادامه گفت‌وگوها که امیدوارم در آینده نزدیک از سر گرفته شود و برنامه‌ریزی‌هایی در دستورکار وزارت خارجه است، با واقع‌بینی طرف آمریکایی بتوانیم در آینده نزدیک به نقطه نهایی توافق برسیم.
وی اضافه کرد: در این چارچوب، «لاوروف» بر حمایت از مواضع سیاسی ایران در مذاکرات و در صورت رسیدن به نقطه توافق بر حمایت روسیه تاکید کرد. وی درباره تحریم‌های اعمال‌شده علیه آمریکا، ایران و روسیه، گفت: در دولت برای مقابله با تحریم‌ها راهبردی اتخاذ کردیم که دو مسیر را موازی پیش ببریم؛ اقدام اول برای بی‌اثرکردن تحریم‌ها و مسیر دوم که همزمان با این دنبال می‌شود و مسوولیت کار مذاکراتی آن با دستگاه دیپلماسی است، مسیر دیپلماسی و گفت‌وگو و مذاکره برای لغو تحریم‌هاست و به‌موازات آن اولویت سیاست همسایه‌محور بودن دولت در توسعه همکاری‌های تجاری، فرهنگی با همسایگان به‌ویژه با روسیه است.
سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه نیز در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی خود در سخنانی با اشاره به دیدارش با رییس‌جمهور گفت: دو کشور تصمیم دارند روابط خود را گسترش دهند. ما نظر مشترک داریم که روابط فیمابین توانست به سطح بالایی برسد. با این هدف کار می‌کنیم، درباره توافق بزرگ دیگر که ابتکار آن ازسوی رییس‌جمهور ایران مطرح شده است.

لاوروف: از موضع ایران برای احیای برجام حمایت می‌کنیم
لاوروف با اشاره به برجام نیز گفت: هدف ما این است که اشتباهی را که آمریکا صورت داد تصحیح کنیم، زمانی آمریکا از برجام و قطعنامه خارج شد، یک بار دیگر حقوق بین‌الملل را نقض کرده است، باید کاری کنیم که برجام به همان شکل اول آن که در ۲۰۱۵ ازسوی قطعنامه سازمان ملل تایید شد، بدون هیچ اضافه‌ای احیا شود، همه تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران که ناقض برجام است، باید لغو شود که امیدوارم آمریکا انتخاب منطقی خود را صورت دهد.
وزیر خارجه روسیه گفت: اینکه آمریکا یک سال پیش ما را متهم کرد که ما بر سر راه برجام و این مساله ترمز ایجاد کردیم، درست نبود. روسیه مثل طرف‌های دیگر گفته که ما برجام را به‌صورت کامل احیا کنیم، آمریکا ترمز ایجاد می‌کند. ما به دوستان ایرانی گفتیم که از موضع آن‌ها برای احیای کامل برجام بدون هیچ کم‌وکاستی و افزودن به آن حمایت می‌کنیم.
با فضای ایجادشده و تحکیم روابط ایران با کشورهای شرق و همسایه، سیاست انزوای ایران که در سال‌های گذشته به‌طور جدی در دستورکار غربی‌ها قرار داشت، دیگر نمی‌تواند اثرگذار باشد و طرف غربی و به‌ویژه آمریکا باید با درس گرفتن از گذشته اقدام جدی انجام دهد که دور از ذهن نیز نیست. رسیدن به نقطه توافق با تحرکات معنادار روزهای گذشته بیش از هر زمانی قابل تصور است و می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای ایران و نظام بین‌الملل فراهم کند.
حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی نیز در دیدار با «سرگئی لاوروف» پس از گزارش وزیر امورخارجه روسیه درباره آخرین وضعیت روند رو به گسترش همکاری‌های اقتصادی کشورش با جمهوری اسلامی ایران گفت: تقویت همکاری‌ها و هماهنگی‌ها، راهکار موثری برای مقابله با تحریم و یکجانبه‌گرایی اقتصادی آمریکا علیه کشورهای مستقل است. این دیدارها و گفت‌وگوها پیام محکم تهران به شرق است و به این معنی است که ایران در اتحاد با کشورهای شرقی مصمم است و بنابر اسناد بلندمدت همکاری بر گسترش این همکاری‌های تاکید دارد و هرگونه توافقی درخصوص حل مناقشه هسته‌ای به معنای نگاه به غرب و رها کردن شرق نیست. همکاری متوازن و اصولی با شرق و غرب، سیاست دیرینه ایران است که بعد از این نیز با توجه به منافع و امنیت ملی کشورمان باید در دستورکار باشد.