جدال کارشکنی و تعهد

مهم‌ترین مساله ایران، راستی‌آزمایی است
 حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران روز گذشته قبل از شروع مذاکرات وین اظهار داشت: امروز (دوشنبه 6دی) دور جدید مذاکرات در وین شروع می‌شود، ازجمله موضوعاتی که در دستورکار ماست بحث تضمین و راستی‌آزمایی است. فکر می‌کنم با توجه به اینکه امروز سند مشترک و قابل قبولی روی میز مذاکره‌کنندگان داریم که آن‌ها را اسناد یک دسامبر و ۱۵دسامبر می‌خوانیم هم در موضوع هسته‌ای و هم در بحث تحریم‌ها، یعنی دیگر سند ژوئن۲۰۲۱ را کنار گذاشتیم، به سند جدید و مشترکی رسیدیم. وزیر خارجه خاطرنشان کرد: از امروز مذاکرات ما حول آن سند مشترک شروع می‌شود، ازجمله موضوعات در دستورکار در مذاکرات جاری ما بحث تضمین و راستی‌آزمایی است. برای ما مهم‌ترین مساله این است که باید در ذیل این واژه‌ها و موضوعات به نقطه‌ای برسیم که اولا نفت ایران به‌آسانی و بدون هیچ منعی فروخته شود و پول نفت به‌صورت ارزی در حساب‌های بانکی ایران وارد شود و ما از همه مزایای اقتصادی در برجام پیش‌بینی شده بتوانیم استفاده کنیم.
 
مذاکراه براساس دو سند ایرانی
 در دور هفتم تیم ایرانی دو سند جدید مبتنی‌بر سندهایی که در دور ششم به دست آمده بود به ۱+۴ ارائه کرد و دور هشتم مذاکرات براساس این دو سند جدید یکی در موضوع اقدامات هسته‌ای ایران و دیگری رفع تحریم‌ها پیش می‌رود. هرچند طرف‌های غربی که با تصور اعطای امتیازات اندک و دریافت امتیازات حداکثری به وین آمده‌اند، از متون پیشنهادی و خواسته‌های روشن جمهوری اسلامی ایران رضایت کامل نداشتند اما هیچ‌یک از این کشورها نتوانستند بر این متون ایراد حقوقی گرفته یا آن‌ها در تضاد با برجام توصیف کنند. حال به گفته سخنگوی وزارت خارجه، در این دور از مذاکرات سند «رفع تحریم‌ها» به‌صورت خاص تمرکز ویژه مذاکره‌کنندگان ایران خواهد بود و موضوعات راستی‌آزمایی و موضوعات دیگر در کنار آن‌ها و متعاقب آن‌ها پیگیری و دنبال می‌شود.
 
جلسه هماهنگی هیات ایرانی، روسی و چینی
 همچون دور هفتم مذاکرات، روز گذشته نیز پیش از آغاز دور هشتم، هیات‌های روسیه، چین و ایران برای هماهنگی و مقایسه یادداشت‌ها پیش از نشست رسمی جلسه‌ای برگزار کردند. «میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در گزارشی توییتری از این دیدار نوشت: این دیدار برای مقایسه یادداشت‌ها پیش از آغاز رسمی هشتمین دور مذاکرات وین درباره برجام که قرار است امروز برگزار شود، انجام شد. «ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت خارجه چین نیز روز جمعه در نشست خبری در واکنش به اعلام تاریخ دور جدید مذاکرات در وین گفت، چین از دور هشتم مذاکرات در وین درخصوص ازسرگیری پایبندی به برجام استقبال می‌کند. وی تاکید کرد: مایلم تکرار کنم که آمریکا به‌عنوان مقصر بحران هسته‌ای ایران باید سیاست اشتباه فشار حداکثری علیه این کشور را تغییر دهد و همه تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران و دست‌درازی‌های قضایی علیه طرف‌های ثالث را بردارد.
 
رایزنی علی باقری و «انریکه مورا»
 در ادامه رایزنی‌های تیم ایرانی در وین به ریاست علی باقری، معاون وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران، رایزنی دوجانبه‌ای بین علی باقری با انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام برگزار شد.
 
توافق خوب در اولین فرصت
در مذاکرات برای رفع تحریم‌ها هرچند طرف‌های غربی به‌دنبال کارشکنی و سنگ‌اندازی در پیشرفت مذاکرات هستند اما تیم ایران اراده قوی برای به نتیجه رساندن مذاکرات دارد. همچنانکه سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری روز گذشته خود تاکید کرد: «ما در وین هستیم که در اولین فرصت به توافقی خوب برسیم که متضمن منافع ایران ذیل برجام باشد. توافقی که اطمینان حاصل کنیم آمریکا بار دیگر حقوق بین‌الملل را به مسخره نمی‌گیرد، توافقی که مطمئن شویم آنچه آمریکا در روی کاغذ متعهد می‌شود هم با تضمین‌های عینی که از آن می‌گیریم در عمل هم نتایج آن را مشاهده کنیم.» وی همچنین در واکنش به رفتار سه کشور اروپایی گفت: اگر همگی در وین با این دستورکار بیایند که گفت‌وگوها در کمترین زمان ممکن به نتیجه خوب برسد، مطمئن هستم ما نتایج خوبی را در این دور که وارد محتوا خواهیم شد خواهیم دید. فکر می‌کنم سه کشور اروپایی خوب می‌دانند که انتظار از آن‌ها این است که به این بی‌عملی پایان دهند و برنامه جدی خودشان را برای چگونگی بازگشت به تعهدات‌شان ذیل برجام ارائه کنند.
 
کارشکنی تروییکای اروپا
 امروز تروییکای اروپا نه به نمایندگی اتحادیه اروپا، بلکه عملا به نمایندگی از بازیگران غیراروپایی (آمریکا و رژیم‌صهیونیستی) درحال مذاکره با جمهوری اسلامی ایران هستند؛ به‌ویژه فرانسه که وزیرامورخارجه کشورمان درباره نقش غیرسازنده این کشور در مذاکرات وین گفته است: «موضع برخی از کشورهای اروپایی ازجمله فرانسه را سازنده نمی‌بینیم و انتظار داریم که طرف فرانسوی در این گفت‌وگوها نقش سازنده‌ای به‌عهده بگیرد و کمک کند که در این مرحله آنچه مربوط‌به حقوق ایران است محقق شود. هرچند نقش اتحادیه اروپا و مسوول سیاست خارجی آن را سازنده می‌دانیم.» پاریس در مذاکرات وین به‌دنبال تحقق 
منافع جمعی اتحادیه اروپا نیست و بالعکس، درحال تقویت مناسبات خود با رژیم اشغالگر قدس، بازیگران عربی منطقه غرب آسیا و حتی برخی لابی‌های آمریکایی ازجمله لابی آیپک و سناتورهای جمهوریخواه آمریکاست. همچنان‌که علی باقری نیز پیش از این گفته بود: بازیگران دیگری که خارج از عرصه این گفت‌وگوها هستند یا به‌طور مستقیم با‌واسطه برخی از بازیگران داخل گفت‌وگوها، تلاش می‌کنند در روند گفت‌وگوها اخلال ایجاد کنند و مسیر دستیابی به توافق و مسیر گفت‌وگوهای سازنده را دچار اخلال کنند. البته روز گذشته قبل از آغاز مذاکرات رسمی علی باقری با مذاکره‌کننده ارشد فرانسه به‌صورت دوجانبه به گفت‌وگو نشست و شاید در خلال این نشست درباره نقش غیرسازنده فرانسه در مذاکرات گفت‌وگو شده باشد.
 حال روزهای آتی نشان می‌دهد که پاسخ انعطاف، جدیت و حسن‌نیت ایران از طرف‌های مقابل داده خواهد شد یا خیر. طرف‌های غربی باید فرصت مذاکره را غنیمت شمرده و بدانند که ایران نسبت‌به تهدیدهای لفظی، هیچ‌گاه حاضر به عقب‌نشینی نیست و در دوره جدید سیاست خارجی صرفا پای معاهده‌ای را امضا می‌کند که نتایج آن برای سفره مردم ملموس و قابل ارزیابی باشد.