«صبح نو» با نگاه به کنش های «اولیانوف » دیپلماسی روسیه در وین را بررسی کرده است
دیپلمات خاص
نقش روسیه در مذاکرات وین، مدت‌هاست که موردتوجه کارشناسان و رسانه‌ها قرار گرفته‌است؛ بازی با این نقش‌آفرینی و دوگانه‌سازی‌های همیشگی نیز روی دیگر این قصه است که پرقدرت ادامه دارد.
روس‌ها که نقش سازنده‌ای را در دو دور اخیر ایفا کرده‌اند با هماهنگی و حمایت چین توانسته‌اند طرف غربی را متقاعد کنند تا دیدگاه واقع‌بینانه‌تری نسبت‌به پیشنهادات ایران داشته باشند. برخورد سلبی اروپایی‌ها در ابتدای کار با درخواست‌های تیم جدید کشورمان حالا نه‌تنها محلی از اعراب ندارد، بلکه مسیر جدیدی را نشان می‌دهد. اولیانوف در همان اوایل آغاز دور جدید مذاکرات درباره مواضع شرکای اروپایی برجام در مذاکرات وین بیان کرد که مواضع آن‌ها تعجب‌آور است و انگار اولین‌بار است سر میز مذاکرات نشسته‌اند و گاهی اوقات مواضعی نامعقول اتخاذ می‌کنند. این تعابیر و رویکرد اگرچه برای غربی‌ها و مخالفان برجام قابل‌تحمل نبود اما تاثیر مثبتی در روند مذاکرات داشت.
پدیده اولیانوف در وین
بازتاب جهانی توییت‌های اولیانوف حالا چهره‌ای متفاوت از وی ساخته است. هرچند در 6دور گذشته نیز روس‌ها از این ابزارها استفاده می‌کردند اما گویا عده‌ای اراده‌ای برای دیدن آن‌ها ندارند. نباید از این موضوع نیز گذشت که گاهی مواضع و اقدامات وی حواشی را نیز به وجود آورده است. در تازه‌ترین مورد اولیانف در پاسخ به توییتی خطاب به او که گفته بود: «دکتر ظریف درمورد نقش منفی روسیه در مذاکرات برجام درست گفته بود»، نوشت: شما مختارید که براساس نظرات شخص دیگری که تحت‌تاثیر دندان‌درد، سردرد یا چیزهای دیگر بوده؛ خود را گمراه کنید.
وی افزود: افراد جدی به نظراتی که درنتیجه دندان‌درد یا سردرد به زبان آورده شده باشند، اهمیتی نمی‌دهند. انتشار این توییت با موجی از واکنش‌ها و اعتراضات مواجه شد که منجر به عقب‌نشینی اولیانوف شد که درنهایت توییت خود را حذف کرد. اگرچه نقش وی تاکنون مثبت بوده است و هیات روسی در پیشبرد مذاکرات وین نقش‌آفرینی موثری داشته است اما باید از مواضع و اقداماتی که منجر به ذهنیت منفی در جامعه ایران شود پرهیز کنند.
اولیانوف که این روزها بیش از هر زمانی در کانون توجه جهانیان است باید در انتشار مطالب خود دقت و حساسیت کافی را به‌کار بگیرد تا چالشی به وجود نیاید؛ البته این تنها مشکل منتقدان با هیات روسی نیست و دیدارهای دوجانبه وی نیز حالا با نگاه متفاوت‌تری رصد می‌شود. روس‌ها که مانند 6دور گذشته دیدارهای دوجانبه در وین را از دستورکار خارج نکرده‌اند و با هیات‌های مختلف دیدار و گفت‌وگو می‌کنند در این دور با دیدارهایی با شخصیت‌هایی مانند علی واعظ، توجه افکارعمومی را به خود جلب کرده‌اند.
دیدارهای دوجانبه مسکو در حاشیه مذاکرات برای لغو تحریم‌ها
در همین راستا، دیپلمات ارشد روسیه در مذاکرات احیای برجام در وین با انتشار توییتی خبر از گفت‌وگویش با علی واعظ در دفتر روسیه در نمایندگی این کشور در سازمان‌های تخصصی سازمان ملل متحد در وین را داد.
اولیانوف در این توییت نوشت: با علی واعظ در نمایندگی دائم روسیه در وین ملاقات کردم. ما درمورد مسائل حول و حوش برجام تبادل‌نظر کردیم. علی واعظ، روزنامه‌نگار و تحلیلگر ارشد گروه بین‌المللی بحران در امور ایران است. او همچنین عضو فدراسیون دانشمندان آمریکایی و از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ پژوهشگر فوق‌دکترا در دانشگاه هاروارد بوده است. واعظ به‌شدت حامی برجام است و این روزها در دفاع از برجام در بی‌بی‌سی فارسی به‌طور مرتب در موضوع برجام در حال صحبت است.
دیدارهای مرتب وی با رابرت مالی نیز در هفته‌های گذشته موردتوجه قرار گرفته است و گمانه‌زنی‌هایی درخصوص پیام مذاکره مستقیم ایران با آمریکا ازسوی مالی، دیدارهای نماینده روسیه با وی را مهم کرده است.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین، همزمان با مذاکرات در دور هشتم در توییتر نوشت: «امروز با رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران دیدار کردم. هماهنگی و رایزنی‌های نزدیک میان هیات‌های روسیه و آمریکا در جریان مذاکرات وین پیش‌شرطی مهم برای پیشرفت جهت احیای برجام است.»
حاشیه‌آفرینی‌های ریاض و سئول
اولیانوف همچنین دو روز قبل از این دیدار در دیدار با رابرت مالی درخصوص «مسائل برجسته تحت رسیدگی در جریان مذاکرات درخصوص احیای برجام» رایزنی کرده بود. نماینده مسکو که در این روزها بیش از هر زمانی مشغول پیشبرد اهداف مسکو در مذاکرات است، از هیچ تلاشی کوتاهی نمی‌کند.
وی که نه‌تنها نقش سخنگویی برای مذاکرات ندارد و تنها به اعلام مواضع مسکو بسنده می‌کند، سعی می‌کند نقشی میانجی را بازی کند اما همسویی و نزدیکی مواضع روسیه به ایران باعث شده است در این دوره شاهد تحولات جدیدی باشیم. روسیه در این دور از مذاکرات نسبت‌به طرف‌های غربی نقشی سازنده‌تر ایفا می‌کنند و همین موضوع باعث شده است تا عده‌ای با سیاه‌نمایی به‌دنبال حاشیه‌آفرینی باشند.
در همین راستا، حضور و نقش‌آفرینی سعودی‌ها و نماینده کره‌جنوبی نیز واکنش‌هایی را در پی داشت. کره‌جنوبی نه‌تنها در سال‌های گذشته از پرداخت پول ایران خودداری کرده، حالا با حضور در وین به‌دنبال حاشیه‌سازی است. آن‌ها که هیچ جایگاهی در مذاکرات برجامی ندارند نه‌تنها نمی‌توانند دراین‌باره نقش‌آفرینی کنند، بلکه تنها باید به دستورات آمریکایی‌های عمل کنند و حضور در وین نیز در همین راستاست.
کره‌جنوبی به‌واسطه بدهی چندمیلیارد دلاری که به ایران دارد و مدعی است که تحریم‌های آمریکا مانع پرداخت این بدهی به تهران است، یکی از کشورهایی است که همواره مذاکرات وین را از نزدیک دنبال می‌کند.
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در روزهای اخیر در توییتی درباره این دیدار نوشت: امروز با آقای چوی جونگ کان، معاون وزیر خارجه کره‌جنوبی دیدار کردم که برای اعلام حمایت از مذاکرات درخصوص برجام و گفت‌وگو با طرفین درباره دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در بانک‌های کره‌جنوبی، وارد وین شده است.
دیدار با نماینده سعودی‌ها نیز واکنش‌هایی را در پی داشت. اولیانوف در صفحه توییترش از دیدار با نماینده دائم عربستان‌سعودی در سازمان‌های بین‌المللی و مقام‌های ریاض در وین خبر داد و اعلام کرد که آن‌ها را در جریان وضعیت مذاکرات وین قرار داده است. این دیپلمات روس افزود: همچنین نقطه‌نظرات‌مان درمورد چشم‌اندازهای گفتمان امنیتی در منطقه خلیج‌فارس را تبادل کردیم.
همانطور که پیش‌ازاین گفته شد، هرچند برخی از این دیدارها عادی و به روال 6دور گذشته بوده اما دیدارهای اخیر حواشی‌ای را نیز در پی داشته است که این موضوع نیز نافی نقش سازنده روسیه در مذاکرات وین از دور هفتم نیست. چین و روسیه با نقش‌آفرینی خود نه‌تنها غربی‌ها را وادار به پذیرش واقعیت‌های میدانی کردند، بلکه از هجمه یکطرفه و غیرواقعی به ایران نیز جلوگیری کردند. همسویی و نزدیکی بهتر این دو کشور با ایران حالا مسیر جدید را مقابل پای جهانیان گذاشته است و غربی‌ها و به‌ویژه آمریکایی‌ها دیگر نمی‌توانند به مسیر گذشته خود ادامه دهند.
ایزدی: روسیه نقش متفاوت‌تری در مذاکرات وین ایفا کند
فؤاد ایزدی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «صبح‌نو» درخصوص نقش روسیه در مذاکرات وین، گفت: روسیه نیز جزو اعضای 1+4 است و نماینده روسیه در مذاکرات براساس دستور مسکو مواضع روسیه را اعلام می‌کند.
وی افزود: اولیانوف هم در حوزه اطلاع‌رسانی نقش‌آفرینی می‌کند و هم دیدارهایی را انجام می‌دهد. برجام یک توافق چندجانبه است و چندین کشور درگیر هستند؛ اینکه نماینده روسیه با طرف‌های مختلف دیدار می‌کند دور از انتظار نیست.این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: اینکه نماینده کشوری سعی کند فعالیت رسانه‌ای قابل‌قبولی داشته باشد بد نیست و این موضوع بیشتر به تشخیص آن نماینده است و نمی‌توان گفت که ضرورتا کار خوب یا بدی است.ایزدی تاکید کرد: اطلاع‌رسانی کار بدی نیست و نماینده روسیه از یک ابزار مهم برای پیشبرد اهداف کشورش استفاده می‌کند.
وی با اشاره به مواضع دولت روسیه از آغاز دور هفتم مذاکرات وین گفت: روابط مدودف با غرب در ۱۲سال پیش با پوتین با غرب در زمان جاری متفاوت است و این دو قابل قیاس با هم نیستند. درگیری‌های موجود در جاهای دیگر دنیا باعث شده است که روسیه نقش متفاوت‌تری در مذاکرات وین ایفا کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه طبیعی است رفتار پوتین با ۱۲سال گذشته متفاوت باشد، گفت: مواضع متفاوتی را در هفته‌های اخیر از روسیه شاهد بوده‌ایم. ما نمی‌توانیم روسیه و چین را با کشورهای غربی مقایسه کنیم؛ قطعا مواضع این‌ها به ما نزدیک‌تر است. آن‌ها در گذشته چند مورد قطعنامه سازمان ملل علیه ایران را وتو کرده و بهتر عمل کرده‌اند.
ابوالفتح: مواضع روسیه نزدیک و هم‌جهت با ایران است
امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «صبح‌نو» درخصوص نقش روسیه در مذاکرات وین،
اظهار داشت: اگرچه برجام ابتدا 1+5 منعقد شد اما هم‌اکنون شاهدیم که مذاکرات با 1+4 پیگیری می‌شود و در این فرایند دو جبهه را شاهد هستیم.
وی افزود: ایران با حمایت چین و روسیه که در دور اخیر نیز مواضع قاطع‌تری را در حمایت از ایران داشته‌اند، روزهای متفاوتی را می‌گذراند. روسیه برخلاف کشورهای اروپایی اعلام می‌کند که مقصر اصلی دولت آمریکاست و باید تحریم‌ها را برداشته و رفتارش را تصحیح کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه جبهه دومی که شکل گرفته است اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها هستند، اظهار داشت: آن‌ها معتقدند دو کشور ایران و آمریکا باید همزمان به برجام بازگردند و مدام اعلام می‌کنند که ایران اقدامات تحریک‌آمیز دارد.
ابوالفتح ادامه داد: ازاین‌رو مواضع روسیه نزدیک و هم‌جهت با ایران است.وی با بیان اینکه البته روسیه نیز منافع خود را دارد، تاکید کرد: منافع روسیه با ایران همپوشانی دارد و در یک راستا هستند؛ ازاین‌رو شاهد این حمایت‌ها هستیم. مواضع اولیانوف در مذاکرات و اطلاع‌رسانی‌ها، به مواضع ایران کمک می‌کند.
ابوالفتح افزود: اولیانوف هم مدام تاکید می‌کند آمریکا باید تحریم‌هایی را که وضع کرده است بردارد و به برجام بازگردد؛ ایران هرچه یاران بیشتری در مذاکرات داشته باشد و این یاران هرچه قدرتمندتر باشند و دارای حق وتو باشند، دست ایران را بازتر می‌کنند؛ درمقابل ایران، چین و روسیه نیز گروهی وجود دارند که حق وتو دارند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به توییت اولیانوف درباره ظریف، گفت: این توییت واکنش‌هایی درپی داشت و یک توییت بیانگر مواضع آن کشور نیست. منتقدان ظریف نیز از این توییت حمایت نکردند و از آن انتقاد کردند اما درمجموع مواضع دولت روسیه به ایران کمک می‌کند.
وی در پایان تاکید کرد: ایران و روسیه متحد استراتژیک نیستند اما براساس منافع خود عمل می‌کنند. در مذاکرات اخیر منافع دو کشور چنین مواضعی را اجتناب‌ناپذیر کرده است.
ارسال نظر