لاریجانی، خرازی، جلیلی و ولایتی، با رئیسی پیش از سفر به مسکو دیدار کردند
دیپلمات‌ها در پاستور
نگاه به شرق که در سال‌های گذشته محور برنامه‌ریزی‌ها و انتقادات و پیشنهادهای گوناگون بود، در دولت سیزدهم وجه عملیاتی و عمل‌گرایانه‌تری به خود گرفته است؛ سفر رئیسی به روسیه که حالا ابعاد متفاوتی از آن موردتوجه تحلیلگران قرار گرفته است، مهر تاییدی بر سیاستی است که قرار است تحولات جدیدی را در مناسبات ایران با جهان، رقم بزند.
اهمیت شرق در مناسبات قدرت بین‌الملل
انتقال قدرت از غرب به شرق که در سال‌های گذشته بسیاری از دانشگاهیان و تحلیلگران را به کنش واداشته، موضوعی است که اهمیت حضور رئیسی در مسکو را دوچندان می‌کند. افزایش تنش‌ها بین غرب و شرق در سال‌های اخیر که اوج آن را در دوران ترامپ شاهد بودیم، نشان‌دهنده اهمیت کشورهای شرقی است؛ اهمیتی که تاکنون در ایران به آن توجه کافی نشده است.البته این موضوع به معنای عدم همکاری با کشورهای دیگر، به‌ویژه کشورهای غربی نیست اما در کنار همکاری با کشورهای دیگر در جهان باید همکاری و هم‌افزایی با کشورهای شرق، به‌ویژه چین و روسیه را در دستورکار قرار داد؛ همکاری‌ای که حالا در دولت سیزدهم رویه‌ای دیگر به خود گرفته است. پیوستن ایران به شانگهای در ابتدای دولت رئیسی به همگان نشان داد که ایران در همکاری با شرق جدی است و این موضوع چه توافقی در وین حاصل شود یا نشود، استمرار خواهد داشت.نگاه ویژه رییس‌جمهور روسیه به دولت سیزدهم نیز مساله‌ای است که باید توجه کافی به آن داشت. پوتین و چین که از نوع نگاه دولت روحانی به غرب راضی نبودند و این موضوع و تعامل یکطرفه با غرب آن‌ها را نسبت به تهران حساس کرده بود، حالا در دولت رئیسی مشی دیگری به خود گرفته است و از همکاری با ایران در عرصه مختلف نظامی، سیاسی، اقتصادی و نظایر آن استقبال می‌کنند.
توضیحات لاوروف درباره سفر رئیسی به مسکو
هرچند گمانه‌زنی‌هایی در هفته‌های گذشته برای جلسه پنج‌ساعته پوتین با رئیسی وجود داشت اما گویا پوتین برای این دیدار سقفی قائل نیست و حاضر است تا هر مقدار زمان که نیاز باشد اختصاص دهد تا روابط ایران و روسیه بیش از گذشته، توسعه پیدا کند. لاوروف نیز روز جمعه در نشست خبری که با شرکت ده‌ها خبرنگار برگزار و در آن نتایج سیاست خارجی روسیه در سال۲۰۲۱ جمع‌بندی شد، گفت که دیدار رییس‌جمهوری ایران از مسکو رویداد بسیار مهمی است. باید تماس‌های سیاسی بین تهران و مسکو ازسر گرفته شود.وی با یادآوری اینکه همه‌گیری کرونا، مانعی برای دیدارها و سفر هیات‌های دو کشور شده است، ادامه داد: ولادیمیر پوتین و سید ابراهیم رئیسی، رؤسای جمهوری روسیه و ایران چندین تماس تلفنی داشتند. وزیر خارجه روسیه گفت: در دیدار سران ایران و روسیه، همه مسائل دستور روابط ایران و روسیه مطرح و موردبررسی قرار خواهد گرفت.وی افزود: باتوجه به تغییر دولت ایران در سال گذشته باید ببینیم سیاست این کشور چگونه استمرار می‌یابد. لاوروف با بیان اینکه ایران و روسیه طرح‌های مشترک زیادی دارند، اظهار کرد: دو کشور روی این طرح‌ها کار می‌کنند و در کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه نیز در این مورد اقدامات جریان دارد. وی ادامه داد: بدون شک در بین مسائل بین‌المللی موضوعاتی همچون برجام و امنیت خلیج‌فارس در دیدار سران ایران و روسیه مطرح خواهد شد.
مشورت لاریجانی به رئیسی
علی لاریجانی که سابقه‌ای طولانی در سیاست خارجی دارد و یکی از قوای کشور را نیز برای سال‌های زیادی اداره می‌کرده است، دارای ظزفیت خوبی برای مشورت درباره سفر رییس‌جمهور به روسیه دارد؛ سفری که حالا با گمانه‌زنی‌های مختلف از جهات مختلف موردتوجه قرار گرفته است. لاریجانی که سابقه مدیریت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در یک دوره حساس را در کارنامه دارد، در این سال‌ها نیز در حوزه شرق مسوولیت و عملکرد جالب‌توجهی داشته است.همکاری با چینی‌ها و توافقنامه 25ساله ایران و چین نیز نام علی لاریجانی را در ذهن‌ها زنده می‌کند؛ لاریجانی که مجری و مسوول این پرونده بود تنها چندماه پس از استقرار دولت سیزدهم از سمت خود کناره‌گیری کرد تا به گفته مشاورش، دست دولت را برای پیشبرد پرونده باز بگذارد.
اگرچه لاریجانی در قضایای انتخابات ریاست‌جمهوری با فرازوفرودهایی همراه شد و چالش‌هایش با شورای نگهبان به افکار عمومی کشیده شد اما هیچ‌کدام از این موارد مانع از این نمی‌شود که دولت سیزدهم از تجارب وی استفاده نکند. کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه نیز از افراد نزدیک به لاریجانی است که می‌تواند بر اهمیت مشورت با وی بیفزاید. علی‌اکبر ولایتی نیز که سال‌های زیادی سکان سیاست خارجی کشور را در دست داشت، در سال‌های گذشته در کسوت مشاور امور بین‌الملل رهبر انقلاب تجربه‌های زیادی را اندوخته است. سفر وی به‌عنوان نماینده رهبری و رییس‌جمهور در تیرماه سال97 با تحلیل‌های بسیاری همراه شد و ابعاد مختلفی به خود گرفت.
انتقال تجربیات ولایتی و جلیلی از دیدار با پوتین
به رئیسی
ولایتی علاوه‌براین سفر دیدارها متعددی با مقامات روس داشته است و بارها به مسکو رفته است. اسفند سال گذشته نیز سفیر روسیه در دیدار با وی، پیام رییس‌جمهور روسیه به رهبر انقلاب را تقدیم ولایتی کرد. مشاور امور بین‌الملل رهبر انقلاب نیز با حضور در پاستور، کمک مهمی می‌تواند به دستیابی به اهداف رئیسی در سفر به مسکو داشته باشد. وی که بارها با پوتین دیدار داشته است می‌تواند تجاربش از این دیدارها را به رییس‌جمهور منتقل کند.سعید جلیلی و کمال خرازی نیز هرکدام سابقه‌ای طولانی در سیاست خارجی داشته‌اند و به‌خوبی از اهمیت روسیه آگاه هستند. جلیلی که نزدیک به هفت سال مسوولیت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای را برعهده داشت، سفرهایی را نیز به روسیه انجام داده است. جلیلی نیز که سابقه دیدار با پوتین را در کارنامه خود دارد و در سال‌های گذشته مباحث زیادی را درخصوص سیاست خارجی ایران طرح کرده است، می‌تواند دانسته‌های خود را به رییس‌جمهور مطرح کند تا در سفر به روسیه از آن بهره‌برداری شود.کمال خرازی که سابقه سکانداری دستگاه سیاست خارجی را در کارنامه خود دارد، در این روزها ریاست شورای راهبردی روابط خارجی را عهده‌دار است و تجربیات زیادی در سیاست خارجی دارد که حالا در دیدار با رئیسی می‌شود از آن به بهترین شکل بهره برد.درمجموع روابط ایران با روسیه از گذشته فرازوفرودهای بسیاری داشته است اما روسیه به‌عنوان یکی از کشورهای قدرتمند جهان که در نزدیکی ایران قرار دارد و در گذشته نیز مرزهای مشترکی با ایران داشته است، می‌تواند نقش سازنده‌ای در کسب منافع ملی ایران ایفا کند. همان‌طورکه در مذاکرات وین در این روزها نیز شاهد هستیم، روس‌ها نه‌تنها با زیاده‌خواهی‌های طرف غربی مقابله کرده‌اند، بلکه با جدیت به غربی‌ها نسبت به رفتارهای‌شان، هشدار داده‌اند.همکاری ایران و روسیه در ابعاد سیاسی، نظامی، امنیتی و به‌ویژه اقتصادی، می‌تواند آینده بهتری را برای منطقه رقم بزند. ایران و روسیه در سوریه با یک تقسیم‌کار دقیق توانستند داعش را که از پشتوانه‌ای قابل‌توجه برخوردار بود به نابودی بکشانند. الگویی که اگر در موضوعات مختلف گسترش پیدا کند می‌تواند فواید زیادی داشته باشد.
مقتدایی:همکاری ایران و روسیه اتفاقات بزرگی را در اقتصاد و امنیت رقم خواهد زد
در این زمینه با عباس مقتدایی، نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو نشستیم. وی در گفت‌وگو با «صبح‌نو» اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران به تجربه در سالیان دراز دریافته است که همکاری و هم‌افزایی با کشورهای آسیایی می‌تواند منافع ملی کشور را تامین کند.وی افزود: از طرف دیگر، این همکاری ویژگی‌های قابل‌توجه دیگری نیز دارد. همکاری و کار کردن با کشورهای آسیایی از طرفی هم می‌تواند به ثبات منطقه و جلب منافع ایران کمک کند. نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: در دولت سیزدهم بنا بر همکاری گسترده با کشورهای همسایه و به‌ویژه قدرت‌های آسیایی است و حد بالاتری از همکاری نسبت‌به گذشته می‌تواند منافع حداکثری را برای جمهوری اسلامی ایران به‌دنبال داشته باشد. مقتدایی گفت: روسیه، چین، هند و بسیاری از کشورها در منطقه جزو کشورهای قدرتمند و بزرگ اقتصادی هستند که همکاری با آن‌ها دستاوردهای زیادی می‌تواند برای ما به همراه داشته باشد. وی با اشاره به سفر رییس‌جمهور به روسیه گفت: سفر آقای رئیسی به روسیه با توجه به موقعیت این کشور می‌تواند در زمان فعلی بسیار مهم باشد؛ ایران و روسیه می‌توانند با همکاری از طریق دریای خزر و طرق دیگر امنیت منطقه‌ای را افزایش دهند و همچنین در زمینه اقتصادی اتفاقات بزرگی را رقم بزنند. نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به سفر امیرعبداللهیان به چین گفت: سفر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به چین نیز بسیار مهم بود و چین می‌توانند نیازمندی‌های اقتصادی ایران را تامین کند. با توجه به قرارداد ۲۵ساله ایران و چین ما شاهد رویکرد جدیدی هستیم. ایجاد روابط گسترده‌تر می‌تواند آینده بهتری را برای ایران رقم بزند.
همکاری ایران و روسیه می‌تواند نمونه‌ای از همکاری موثر منطقه‌ای باشد
مقتدایی با اشاره به اینکه تعامل و ارتباط گسترده با ملت‌های منطقه بسیار اهمیت دارد، گفت: همکاری چندجانبه کشورهای قدرتمند آسیایی با یکدیگر می‌تواند در افزایش امنیت منطقه‌ای موثر باشد و ایران نیز با گسترش همکاری با این کشورها می‌تواند توانمندی خود را افزایش دهد. نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه در روند حرکتی جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه پس از مجلس یازدهم و دولت سیزدهم روند همکاری با کشورهای آسیایی رشد قابل‌توجهی داشته است، افزود: عضویت ایران در شانگهای و قرارداد ۲۵ساله ایران و چین عرصه جدیدی از همکاری‌ها را محقق کرده است و باید نسبت‌به آینده امیدوار باشیم.وی تاکید کرد: اروپایی‌ها ثابت کرده‌اند که رفتار پایداری ندارند و در بزنگاه‌ها نه‌تنها منفعتی را به ایران نمی‌رساند بلکه جلوی هر اقدامی را که به نفع ایران باشد می‌گیرند. در سال‌های گذشته به‌خوبی دیدیم که آن‌ها نه‌تنها کاری برای ایران انجام ندادند بلکه مدام چوب لای چرخ ایران گذاشتند. وی در پایان با اشاره به اهمیت دوچندان سفر آقای رئیسی به روسیه همزمان با مذاکرات وین گفت: همکاری ایران و روسیه می‌تواند نمونه‌ای از همکاری موثر منطقه‌ای باشد که نه‌تنها منافعی را برای دو کشور به همراه دارد، بلکه امنیت منطقه‌ای را نیز افزایش خواهد داد.
ارسال نظر