افزایش قیمت نفت چه دلایلی دارد و چه تاثیری بر اقتصاد ایران می گذارد ؟
نفت ٩٠ دلاری
با تقویت نگرانی‌ها درمورد عرضه و در بحبوحه افزایش تقاضا، قیمت نفت در معاملات روز جمعه به بالای 91دلار در هر بشکه رسید. هر بشکه نفت برنت با 82 سنت افزایش 90.16دلار معامله شد. نفت برنت در ساعات اولیه امروز تا 91.04دلار نیز بالا رفت که بالاترین رقم از اکتبر2014 به شمار می‌رود. نفت خام آمریکا نیز با 82سنت افزایش 87.43دلار معامله شد. WTI در ساعات اولیه معاملات دیروز به 88.54دلار، بالاترین رقم هفت سال گذشته هم رسیده بود.
نفت در 6هفته اخیر روند افزایشی در پیش گرفته و همچنان بعد از دوران رکورد در کرونا، رکورد می‌زند. به نظر می‌رسد اقتصاد جهان دیگر توان تعطیلی و قرنطینه‌های گسترده را ندارد؛ از همین رو، افزایش مبتلایان به کرونا هم نتوانسته بر تقاضای نفت تاثیرگذار باشد. از سوی دیگر، سرمای هوا در نیم‌کره شمالی زمین، باعث تقویت قیمت نفت بوده و تقاضا را افزایش داده است.
تاثیر بحران اوکراین بر افزایش قیمت نفت
در کنار آن اما یکی از دلایل مهم افزایش قیمت نفت، تنش‌های ژئوپلیتیکی میان روسیه به‌عنوان دومین تولیدکننده نفت و یک تامین‌کننده اساسی گاز مایع برای اروپا با غرب بر سر اوکراین است. ایالات‌متحده و بریتانیا هر دو به خانواده‌های دیپلمات‌های خود که در اوکراین زندگی می‌کنند دستور داد‌ه‌اند که این کشور را ترک کنند و این نشان می‌دهد که هر دو کشور همچنان خطر حمله روسیه را در کوتاه‌مدت بالا می‌بینند. نیویورک‌تایمز گزارش داده که جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا در حال بررسی اعزام ۵۰هزار سرباز رزمی به اوکراین است. بریتانیا هم که دولتش در مورد قصد روسیه برای استقرار یک دولت دست‌نشانده در اوکراین هشدار داده، حدود دوهزار سامانه پرتابگر ضدتانک به اوکراین فرستاده است.در کنار آن بحران گاز در اروپا نیز ادامه‌دار بوده است. هفته گذشته، شرکت گازپروم روسیه اعلام کرد که ذخیره‌سازی زیرزمینی گاز اروپا و اوکراین به پایین‌ترین سطح خود تاکنون رسیده است. حجم گاز این مخازن از ۲۲ژانویه کاهش یافته و به ۱۲میلیارد و ۱۰۰میلیون مترمکعب رسیده است. این رقم ۴۴.۶درصد (۹میلیارد و ۷۰۰میلیون مترمکعب) کمتر از پارسال و دومیلیارد و ۲۰۰میلیون مترمکعب کمتر از زمان آغاز تزریق گاز در آوریل۲۰۲۱ است. حال با افزایش تنش در اوکراین، ترس از سوءاستفاده روسیه از گاز به‌عنوان سلاحی علیه اروپا، تقاضاها برای نفت را افزایش داده است.
انصارالله و شکست رکورد هفت‌ساله قیمت نفت
اما در کنار این عوامل، حملات موشکی و پهپادی انصارالله به عمق خاک سعودی و امارات دو کشور تولیدکننده نفت، در افزایش نرخ این طلای سیاه تاثیرگذار بوده است. الجزیره در گزارشی درمورد حملات یمنی‌ها به ائتلاف سعودی نوشته است: «حوثی‌ها از پهپادهای انتحاری برای حملات «غیردقیق» به عربستان‌سعودی و امارات استفاده می‌کنند. این گروه همچنین موشک‌هایی را به فرودگاه‌ها، تاسیسات نفتی و خطوط لوله عربستان شلیک کرده و همچنین از قایق‌های انتحاری برای حمله به مسیرهای مهم کشتیرانی استفاده کرده است.» همچنین «یحیی سریع»، سخنگوی نیروهای مسلح یمن نیز چند روز پیش توییت زد، شرکت‌های خارجی بهتر است از مشارکت در نمایشگاه بین‌المللی اکسپو که هر پنج سال یک‌بار در دوبی برگزار می‌شود خارج شوند؛ چراکه ممکن است ارزش سهام‌شان به صفر برسد! بلافاصله پس از این هشدار، خبر رسید نمایشگاه «اکسپو»ی دوبی، در قالب یک بیانیه که آن را «یک به‌روزرسانی مهم برای رویدادها» خوانده، اعلام کرده که به دلایلی فوق‌العاده یکی از جشن‌های خود را لغو کرد.از این رو، حملات موشکی مقاومت یمن به دوبی و ابوظبی و همزمانی آن با بحران اوکراین تبعات اقتصادی جهانی داشت تا درنهایت، طلای سیاه در خرید و فروش‌های روز جمعه سد قیمتی ۹۰دلار و رکورد هفت‌ساله قیمت نفت را بشکند. طبق آخرین خبرها، کشورها خود را برای نفت 100دلاری در هر بشکه آماده می‌کنند. آنطور که خبرگزاری رویترز نوشته، تقویت نگرانی‌ها درمورد عرضه آن هم در بحبوحه افزایش تقاضا، قیمت نفت در معاملات روز جمعه به بالای 91دلار در هر بشکه رسید: «به‌علت تنش‌های ژئوپلیتیکی میان روسیه به‌عنوان دومین تولیدکننده نفت و یک تامین‌کننده اساسی گاز مایع برای اروپا با غرب بر سر اوکراین و همچنین تهدیدهای انصارالله علیه امارات که نگرانی درمورد اختلال در عرضه نفت در غرب آسیا را تقویت کرد، قیمت نفت در سال جاری میلادی حدود 15درصد افزایش یافت.»
تاثیر افزایش قیمت نفت بر درآمدهای ارزی ایران
در این میان اما افزایش قیمت نفت، به نفع ایران آن هم در میانه مذاکرات هسته‌ای شده و درآمدهای ارزی آن را افزایش داده است؛ به‌طوری‌که در ۹ماه گذشته ۴۰میلیارد دلار به بازار عرضه شده است، درحالی‌که در طول سال ۱۳۹۹ این رقم در مجموع ۳۶میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار بوده است؛ تاجایی‌که عرضه ارز بر تقاضا نیز پیشی گرفته و برای متعادل نگه داشتن بازار از منابع ارز بانک مرکزی استفاده چندانی نشده است. از سوی دیگر، افزایش درآمدهای نفتی که به گفته مقامات دولتی ارز آن وارد کشور می‌شود، به کمک دولت در تامین کسری بودجه دولت و کمبود در تامین ارز 4200 می‌آید و می‌تواند
از افزایش پایه پولی و تورم جلوگیری کند. پیش از این رییس کل بانک مرکزی گفته بود: وصول ارزی دولت در هفت‌ماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، سه برابر افزایش یافته است. صالح‌آبادی همچنین گفته بود: سیاست ما در بازار ارز تداوم عرضه در بازار از محل صادرات نفت، میعانات و صادرات غیرنفتی است و با همکاری صادرکنندگان بر آن نظارت داریم؛ البته بحث‌های جدی در مهار تورم، هدایت سرمایه‌ها به‌سمت تولید و «حکمرانی ریال» است و تازمانی‌که این سیاست‌ها و زیرساخت‌ها درست نشوند، فروش نفت به بیش از دوهزار بشکه هم برسد، تاثیر ماندگار در اقتصاد کشور نخواهد گذاشت و با هر تکانه‌ای در اقتصاد جهانی و بازار نفت تاثیر منفی در اقتصاد کشورمان خواهد داشت.موفقیت ایران در فروش و صادرات نفت آن‌چنان قابل توجه بوده است که آمریکا را هم وادار به واکنش کرده است؛ تاجایی‌که روز گذشته 9سناتور تندروی جمهوری‌خواه با ارسال نامه‌ای به
«جو بایدن»، رییس‌جمهور آمریکا ضمن انتقاد از افزایش صادرات نفت ایران، خواهان اجرای تحریم‌ها علیه نفتکش‌های حامل نفت ایران و خریداران نفت ایران شدند. بایدن نیز پیش از این در دیدار با رییس‌جمهور چین خواستار کاهش خرید نفت ایران از سوی کشورهای واردکننده شد.هرچند صنعت نفت ایران با تحریم روبه‌روست اما در همین مدت شاهد افزایش فروش و صادرات نفت هستیم. همچنان‌که جواد اوجی،
گفته است: به‌زودی خبرهای خوبی در زمینه تنوع قراردادهای نفتی و میعانات گازی و تهاتر نفتی اعلام می‌شود، گفته بود:
با توجه به نیاز دنیا به انرژی و با استفاده از توان و ظرفیت دستگاه سیاست خارجی، فروش نفت به‌صورت تهاتری در دستورکار ما قرار گرفته است، در این زمینه تهاتر نفت با کالا و سرمایه‌گذاری از روش‌هایی است که انجام می‌شود. اوجی این را هم تاکید کرد که آماده پذیرایی و استقبال گرم از سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی خواهان سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت نفت و گاز هستیم و سرمایه‌گذاران در قبال اقدام‌های خود می‌توانند نفت و میعانات گازی را به‌صورت تهاتر دریافت کنند.
ارسال نظر