دلیل اظهارات متناقص آمریکاییها چیست؟
توپ در زمین غـرب است
دور هشتم گفت‌وگوها در وین که از ششم دی‌ماه آغاز شد، با برگزاری ده‌ها ساعت مذاکره تاکنون طولانی‌ترین و فشرده‌ترین دور از گفت‌وگوهای رفع تحریم‌های ظالمانه در وین بوده است که امروز با وقفه یک‌هفته‌ای برای مشورت با پایتخت‌ها مواجه شده است؛مذاکراتی که می‌توان گفت در یک‌ماه گذشته در قیاس با پایان دور ششم یا ابتدای دور هفتم گفت‌وگوها پیشرفت‌های قابل‌توجهی هم در کلیات موضوعات و هم در جزئیات نگارشی متن به دست آمده است.
تمرکز دور هشتم برای تضمین و راستی‌آزمایی
دور هشتم مذاکرات وین بر دو اصل مورد تاکید ایران یعنی تضمین‌ها و راستی‌آزمایی متمرکز بوده است که هیات ایرانی ایده‌ها، ابتکارات و پیشنهادات عملی خود را ارائه کرده و در انتظار نظرات و ایده‌های طرف‌های دیگر است و مذاکرات تا مرحله‌ای پیش رفته که با اتخاذ تصمیمات سیاسی لازم، امکان دستیابی به توافق وجود خواهد داشت. در چنین مذاکراتی عموما تصمیم‌گیری درمورد موضوعات دشوار به مراحل پایانی گفت‌وگوها موکول می‌شود؛ بنابراین هنوز مسائل دشواری باقی مانده که حل‌وفصل آن‌ها به اتخاذ تصمیمات مهم سیاسی نیازمند است و به اعتقاد ایران، از آنجایی که آمریکا از توافق خارج شده است، باید اولین تصمیم را این کشور برای بازگشت به برجام بگیرد. در موضوع اقدامات هسته‌ای تاکید ایران بر آن است که با وجود لزوم بازگشت به محدودیت‌های مصرح در توافق سال2015، باید از دستاوردها و پیشرفت‌های علمی ایران نیز حراست شود. از سوی دیگر، با توجه به بدعهدی آمریکا و تاکید ایران بر دو مقوله تضمین و راستی‌آزمایی، در صورت توافق، ابتدا آمریکا باید تحریم‌ها را رفع کند و ایران تا زمان کسب اطمینان لازم از اثربخشی رفع تحریم‌ها، اقدامی در جهت به عقب بازگرداندن گام‌های جبرانی خود برنخواهد داشت. هرچند اصل دو ایده تضمین‌ها و راستی‌آزمایی از چند هفته پیش به رسمیت شناخته شده‌اند اما جزئیات آن‌ها هنوز نهایی نشده و حل‌وفصل کامل اختلاف‌نظرها در مورد جزئیات این دو مبحث نیازمند بحث بیشتر و اتخاذ تصمیمات سیاسی است؛ ازاین‌رو پیش‌بینی می‌شود این مرحله از گفت‌وگوها طولانی شود مرحله‌ای که بیشتر نیازمند اراده سیاسی کشورهاست.
آمریکا به‌دنبال مذاکره مستقیم با ایران
هرچند آمریکا امروز در حرف خواهان بازگشت به توافق است اما تاکنون در عمل اقدام مثبت و سازنده‌ای ازسوی این کشور صورت نگرفته است. همچنانکه یکی از مقام‌های ارشد وزارت خارجه ایالات‌متحده در جمع خبرنگاران توپ را بار دیگر به زمین ایران انداخت و گفت: راه به‌سوی رسیدن به توافق در مذاکرات وین وجود دارد اما ایران باید «هم‌اکنون تصمیمات سیاسی سخت و مهمی» اتخاذ کند. او که به شرط ناشناس بودن با خبرنگاران صحبت می‌کرد، گفت که مذاکرات وین این هفته وارد «مرحله نهایی» می‌شود و توضیح داد: «همچنان شکاف‌های مهمی وجود دارد اما اگر ایران به‌سرعت تصمیمات مهمی اتخاذ کند، مسیری به‌سوی توافق را می‌توانیم شاهد باشیم.» این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در ادامه از تمایل ایالات‌متحده برای مذاکره مستقیم با مقام‌های جمهوری اسلامی سخن به میان آورد و گفت: چنین مذاکراتی، شانس رسیدن به توافق را افزایش می‌دهد. وی در این خصوص ادامه داد: «جای تاسف است اگر ما شانس رسیدن به توافق را به واسطه عدم مذاکرات مستقیم (بین ایران و آمریکا) از دست دهیم.»
جمع‌بندی مذاکرات طی هفته‌های پیش رو
از سوی دیگر، «رابرت مالی»، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز در توییتر خود با اشاره به احتمال توافق در وین در آینده نزدیک از مذاکراتش با کشورهای عربی در توافق هسته‌ای با ایران خبر داد و جمعه در صفحه توییتر خود نوشت: «امروز مکالمه خوبی با نمایندگان شورای همکاری خلیج فارس، مصر و اردن درباره مذاکرات کنونی برای بازگشت دوجانبه به تعهدات برجام داشتم». وی همچنین افزود: «از آنجایی که مذاکرات طی هفته‌های پیش رو به یک جمع‌بندی خواهد رسید، ما به مشورت‌های نزدیک با شرکای منطقه‌ای خود ادامه می‌دهیم.»
بازی تکراری ضرب‌الاجل
از آنجایی که مذاکرات طی هفته‌های پیش‌رو به یک جمع‌بندی خواهد رسید، کشورهای غربی با بازی رسانه‌ای سعی دارند ایران را زیر فشار زمان قرار دهند و با این ترفند که دیگر زمان ازدست‌رفته یک توافق عجله‌ای را به ایران تحمیل کنند تا قدرت رایزنی و چانه‌زنی را از تیم ایرانی بگیرند. در نزدیک به سه ماهی که از دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌ها می‌گذرد، آمریکا و تروئیکای اروپایی و بازوهای رسانه‌ای آن‌ها همواره سعی داشته‌اند اینطور القا کنند که ایران عامل حرکت آهسته گفت‌وگوهای وین است و سرعت گفت‌وگوها تابع تنها اقدامات ایران است.هرچند هیات ایرانی تلاش زیادی کرده تا روند گفت‌وگوها تا حد امکان تسریع شود اما برای ایران کیفیت توافق مهم‌تر از زمان دستیابی به چنین توافقی است و حاضر نخواهد بود به‌خاطر چند روز و چند هفته اصول و خواسته‌های اساسی خود را نادیده بگیرد. از آن گذشته، دولت
جو بایدن در مدت یک‌سالی که از ریاست‌جمهوری‌اش می‌گذرد با بحث‌هایی مانند «چه کسی اول باید به برجام برگردد» و «ضرورت مذاکره برای رسیدن به توافق قوی‌تر و طولانی‌تر» و زمان را برای ورود به برجام تلف کرد و اکنون قصد دارد با بازی مقصرنمایی، این تقصیر را گردن ایران بیندازد. همچنانکه مقامات آمریکایی با طرح مساله گریز هسته‌ای در روزهای گذشته سعی می‌کنند در جریان دور فعلی مذاکرات وین، فضا را با این ادعاها متشنج کنند، به‌طوری‌که «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز با مطرح کردن مساله کاهش زمان «گریز هسته‌ای ایران» گفت که پنجره فرصت برای احیای برجام رو به بسته شدن است. او مدعی شده است: «وقتی ایران به نقطه‌ای برسد که پیشرفت‌های هسته‌ای‌اش مزایای منع اشاعه‌ای را که برجام منتقل می‌کرد، از بین ببرد، این نقطه‌ای است که دیگر از بعد منافع امنیت ملی و منافع متحدان و شرکای ما در سراسر جهان، پیگیری برای بازگشت متقابل به پایبندی به برجام معنا و مفهومی ندارد و ما باید مسیر دیگری را دنبال کنیم.»
توپ در زمین آمریکا
اما سرعت مذاکرات وین را نمی‌توان تابع اقدامات تنها یک طرف دانست، بلکه هر طرفی باید به سهم خود گامی برداشته و متقابلا از طرف دیگر هم بخواهد که کاری انجام دهد. در روزهای گذشته آن‌طور که حتی مقام‌های کشورهای اروپایی و آمریکایی خودشان هم اعتراف کرده‌اند در گفت‌وگوهای وین پیشرفت‌هایی که در بخش مربوط به تعهدات هسته‌ای ایران بوده بیشتر از بخش‌های مربوط به رفع تحریم‌ها بوده که مربوط به تعهدات طرف غربی است. حال اکنون توافق
بیش از هر زمان دیگر در دسترس است. اگر دولت آمریکا حقیقتا اراده‌ای برای حفظ توافق سال 2015 داشته باشد و آمادگی آن را داشته باشد که از شعار فراتر رفته و در عمل اقدامات لازم را انجام دهد، می‌توان در بازگشت از پایتخت‌ها، به توافق دست یافت.
ارسال نظر