استمرار مذاکرات وین تا رسیدن به «توافق قوی»

مذاکرات وین که در روزهای گذشته با چالش‌هایی روبه‌رو شده هنوز هم مورد توجه جهانیان است. ایران که از ابتدای آغاز گفت‌وگوها در دور جدید بر مواضع اصولی و منطقی خود پافشاری کرده، نه‌تنها اسیر بازی‌های طرف غربی نشده است، بلکه همواره تعیین زمان برای مذاکرات و بازی مقصرنمایی را که در روزهای اخیر در دستورکار قرار گرفته بی‌اهمیت قلمداد کرده است.
پس از بدعهدی‌های طرف غربی در اجرای برجام و درخواست تضمین از طرف ایران و غائله اوکراین باعث شد روسیه نیز هفته گذشته اعلام کند که آمریکا باید به‌صورت کتبی به این کشور تعهد بدهد که تحریم‌های اعمال‌شده علیه مسکو پس از بحران اوکراین مانعی بر سر راه همکاری‌های اقتصادی و هسته‌ای این کشور با ایران که بخشی از آن نیز در برجام قیدشده ایجاد نخواهد کرد؛ موضوعی که علاوه‌بر مسکو، پکن نیز بر آن اصرار دارد.
اگرچه آمریکایی‌ها تاکنون در این حوزه قدم مهمی برنداشته‌اند اما این موضوع باعث نشده است که ایران از مواضع خود عقب‌نشینی کند. در این راستا، بازی مقصرنمایی و برچسب سنگ‌اندازی روسیه در مسیر مذاکرات نیز بیانگر تمام ابعاد واقعه نیست و هنوز آمریکایی‌ها هستند که قدم‌های اساسی برای احیای برجام را برنداشته‌اند.
 
پافشاری بر منافع ملی
 
هرچند ایران نگاهش در سیاست خارجی تکیه بر غرب و شرق نیست اما غربی‌ها و برخی در داخل با فضاسازی رسانه‌ای به‌دنبال فشار برای هرگونه توافقی بود؛ راهبردی که تاثیری در تهران نخواهد داشت. در همین راستا، علی شمخانی در روزهای اخیر در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: میدان و دیپلماسی ابزارهای تولید قدرت جمهوری اسلامی ‎ ایران هستند که به تناسب برای دفاع از منافع و ‎ امنیت ملی به‌صورت هوشمندانه به‌کارگرفته می‌شوند. تجربه بیش از ۴۰سال انقلاب به مردم ایران آموخته که اتکا به شرق و غرب حقوق و امنیت‌شان را تامین نمی‌کند.
تامین منافع ملت ایران خط‌قرمز جمهوری اسلامی است که در تمامی برهه‌ها توجه کامل به آن دارد و علی‌رغم هجمه‌ها تن به زیاده‌خواهی‌ها نداده است. هرچند جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا به‌طور ناگهانی اعلام کرد که به‌دلیل برخی مسائل بیرونی، مذاکرات وین دچار وقفه می‌شود و جزییاتی از این «مسائل بیرونی» را مطرح نکرد اما در محافل بین‌المللی درخواست‌های اخیر روسیه عامل این تاخیر عنوان می‌شود.
تمام این اتفاق‌ها و با فضاسازی‌ها اما این پایان کار نیست و ایران برای رسیدن به خواسته‌های خود دست از مذاکره برنخواهد داشت. توافق خوب مقصدی است که ایران تا رسیدن به آن میز مذاکره را ترک نخواهد کرد و به توافق بد نیز تن نخواهد داد؛ از همین رو علی شمخانی نیز در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: همه ارکان کشور فارغ از فضاسازی‌های هدفمند داخلی و خارجی صرفا برای حفظ و ارتقای منافع ملی تلاش می‌کنند.
 
ایران به دنبال «توافق قوی»
 
دبیر شورای عالی امنیت ملی تصریح کرد: تا زمان تامین مطالبات قانونی و منطقی خود و دستیابی به «توافق قوی» در مذاکرات وین باقی خواهیم ماند. این مواضع نشان می‌دهد که مذاکرات وین علی‌رغم وقفه پیش‌آمده به پایان راه خود نرسیده است و باید منتظر اتفاقات جدیدی در این موضوع باشیم.
در ادامه تحرکات ایران در عرصه سیاست خارجی حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران روز گذشته برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات فدراسیون روسیه عازم مسکو شد؛ سفری که در اوضاع کنونی منطقه‌ای و بین‌المللی حائزاهمیت است.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته در نشست خبری خود با اشاره به این سفر گفت: محور گفت‌وگوها درباره چند موضوع و تحولات در وین است. یکی دیگر از موضوعات نیز کمک ایران برای تحولات در اوکراین است که همه باید مسوولانه کمک کنند که این جنگ به مناطق دیگر سرریز نکند. وی افزود: مجددا تاکید می‌کنم، آنچه برای ما در این مسیر به‌عنوان چراغ راهنما خواهد بود، حرکت در چارچوب منافع قطعی ملت ایران است که براساس آن، توافق خوب را مشخص می‌کند.
در چنین شرایطی در دو روز اخیر روزنامه وال‌استریت ژورنال  به نقل از یک مقام ارشد در دولت آمریکا نوشت که واشنگتن با درخواست روسیه برای معاف شدن از تحریم‌ها برای اجرای برجام مخالف است و یک هفته به مسکو مهلت داده که این درخواست را پس بگیرد.
هشدار کاخ سفید به کرملین
 
این روزنامه از قول مقام آمریکایی که نام وی را اعلام نکرده اعلام کرد که اگر کرملین از خواسته خود برای مستثنا شدن تحریم‌ها برای اجرای برجام کوتاه نیاید، آمریکا در پی توافقی خواهد رفت که روسیه را از برجام مستثنا کند.
روسیه نیز در برابر اظهارات مقامات غربی که این کشور را به کارشکنی در مذاکرات وین متهم کرده‌اند ضمن ضمن رد ادعاهای مطرح‌شده بر لزوم نفع همه طرف‌ها از توافق حاصل از مذاکرات وین تاکید کرده است.
وزارت خارجه روسیه روز دوشنبه اعلام کرد: روسیه با این حقیقت پیش می‌رود که مسیر احیای موثر اجرای برجام در سایه احیای توازن بین عناصر هسته‌ای و اقتصادی توافق است به‌طوری‌که در راستای منافع تمامی طرف‌ها باشد.
مسکو با اشاره به موضوعات حل‌نشده میان ایران و آمریکا که درحال‌حاضر مانع اصلی شکل‌گیری توافق است، خاطرنشان کرده است: متن توافق هنوز درمورد مسائل باقی‌مانده بین ایالات‌متحده و ایران در حال تنظیم است و شماری از مذاکره‌کنندگان تصمیمات سیاسی درباره تایید متن نهایی توافق گرفته‌اند و مذاکرات وین طبق روال ادامه خواهد داشت.
ایران که در منافع و امنیت ملی خود با هیچ کشوری تعارف ندارد، تا دستیابی به اهدافش در وین هیچ توافقی را امضا نخواهد کرد. در همین راستا، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان در جریان برگزاری نشست خبری دیروز خود با خبرنگاران در تشریح چرایی توقف مذاکرات و ارتباط آن با طرح خواسته‌های جدید ازسوی آمریکا گفت: متاسفانه دولت بایدن در مذاکرات وین هر روز یک کنشی از خودش نشان داد. به طول انجامیدن این مذاکرات برای ماه‌ها به این خاطر است که اشتباه واشنگتن این بود که فکر می‌کند می‌تواند با طرح ضرب‌الاجل و هیجانات رسانه‌ای و روایت‌های غلط، ایران را از منافع و اهداف حقه ملت محروم کند.
وی افزود: دو آسیب در شناسایی تحولات در وین این روزها احساس می‌شود. آسیب اول فروکاستن موضوعات به یک یا دو موضوع هیجانی است که جریان رسانه‌ای بین‌المللی مایل است این موضوع را به یک یا دو عامل خاص فروبکاهد. نکته دوم ساده‌سازی بیش‌ازحد آن چیزی است که در وین اتفاق افتاده است.
 
سفر معنادار امیرعبداللهیان به مسکو
 
سفر معنادار امیرعبداللهیان به روسیه همزمان با بازی آمریکا برای مقصر معرفی کردن مسکو و تاکید شمخانی بر عدم اتکای ایران به غرب و شرق نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی در پیمایش مسیر خود هیچ اراده خارجی را دخیل نخواهد کرد. براساس تاکید شمخانی و مسکو مذاکرات وین نیز نه‌تنها با وقفه مواجه نخواهد شد، بلکه تا رسیدن به اهداف ادامه خواهد داشت.
وزارت امورخارجه روسیه نیز روز گذشته در بیانیه‌ای درباره توقف ایجادشده در مذاکرات وین نوشت: در ۱۱مارس، وقفه‌ای در مذاکرات احیای برجام ایجاد شد. هیات‌های مذاکره‌کننده برای رایزنی به پایتخت‌های‌شان بازگشتند. کار روی برخی جنبه‌های توافق آتی بر سر احیای توافق هسته‌ای ادامه دارد و متن آن در زمینه مسائل مربوط به آمریکا و ایران در حال اصلاح شدن است.
بیانیه وزارت خارجه روسیه افزود: برخی مشارکت‌کنندگان در مذاکرات نیز باید در زمینه تایید متن نهایی توافق تصمیم نهایی اتخاذ کنند. مذاکرات به‌طور عادی و بدون هیچ تاخیر ساختگی پیش می‌رود. ادامه مذاکرات نشان می‌دهد طراحی غربی‌ها برای به شکست کشاندن و مقصرنمایی نیز به جایی نرسیده است و باید مسیر صحیح را در پیش بگیرند و به‌دور از سیاه‌نمایی‌ها تصمیم نهایی را اتخاذ کنند.