جایگاه آژانس در پازل برجامی آمریکا

 رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دستور واشنگتن و تروییکای اروپایی بازی هدفمند دیگری را در تقابل مطلق با کشورمان آغاز کرده است. این بازی، در آستان نشست فصلی شورای حکام و با هدف تقویت مولفه‌های فرامتنی غرب در مذاکرات وین صورت می‌گیرد؛ به عبارت بهتر، همزمان با تشدید بازی فرامتنی آمریکا و تروییکای اروپایی علیه مواضع برجامی منطقی ایران، شاهد انتشار گزارش هدفمند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه کشورمان هستیم. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اخیرا اعلام کرده است که به‌دلیل عدم پاسخگویی تهران به موضوع مکان‌های اعلام‌نشده هسته‌ای، «در موقعیتی نیست که تضمین کند برنامه‌ هسته‌ای ایران کلا صلح‌آمیز است.»
گروسی در گزارش خود می‌گوید؛ ایران باید به «تعهدات» خود درخصوص همکاری با آژانس پایبند باشد. این درحالی است که باتوجه‌به عدم احیای توافق هسته‌ای و سیاسی کاری مطلق آژانس، که نقطه اوج آن صدور قطعنامه سیاسی علیه تهران بوده است، توجیهی جهت همکاری‌های پادمانی با این سازمان غیرمستقل وجود ندارد. فراتر از آن، مصوبه راهبردی مجلس شورای اسلامی نیز همکاری فراپادمانی با آژانس را متغیری وابسته به احیای واقعی توافق هسته‌ای و رفع عملیاتی تحریم‌ها می‌داند. در چنین شرایطی، آژانس و گروسی نمی‌توانند ادعایی درخصوص عدم همکاری فراپادمانی ایران داشته باشند. گزارش آژانس در حالی منتشر شده است که همکاری‌های پادمانی ایران به‌عنوان یک عضو عادی آژانس با این نهاد ادامه دارد.
صورت‌مساله اینجاست که تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از این مکان‌های ادعایی اعلام‌نشده، مهم‌ترین موضوع محل اختلاف در احیای برجام اعلام شده است. تهران بارها خواستار بسته شدن پرونده تحقیقات این نهاد شده است تا زمینه برای احیای برجام ایجاد شود اما کشورهای اروپایی دخیل در توافق هسته‌ای ایران به همراه ایالات‌متحده می‌گویند که این موضوع ربطی به احیای برجام ندارد! واقعیت امر این است که اتفاقا میان مطالبه اخیر ایران در خصوص مختومه شدن پرونده‌های ادعایی و سرنوشت توافق هسته‌ای ارتباطی مستقیم وجود دارد. در سال 2015 میلادی، بسته شدن پرونده موسوم به PMD نیز در ابتدا به‌مثابه یک مطالبه غیربرجامی ازسوی کشورمان ازطرف غرب مورد تفسیر قرار گرفت اما آمانو، مدیرکل وقت آژانس و دیگر مقامات این سازمان نسبت به پیوستگی این دو کاملا آگاه بودند.
درحال‌حاضر، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قصد دارد با مفتوح نگاه داشتن پرونده‌های ادعایی علیه ایران، به‌نوعی از این پرونده‌ها به‌عنوان مفر و حفره‌ای جهت بازرسی‌های گسترده از کشورمان استفاده کند. این بازی آژانس ازسوی جمهوری اسلامی ایران مورد رصدوتحلیل قرار گرفته و تنها راه مهار آن، «مختومه شدن پرونده‌های ادعایی» قبل از اجرایی شدن برجام است. اتفاقا اصرار خاص آمریکا و تروییکای اروپایی و آژانس بر مفتوح ماندن این پرونده‌ها نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه آن و لزوم حل و فصل این موارد قبل از احیای توافق هسته‌ای است. بدون شک، گزارش‌های آژانس و تهدیدات نخ‌نمای شورای حکام باعث عقب‌نشینی کشورمان از این خط‌قرمز نخواهد شد.