رئیسی گفت که آمریکا باید تصمیم نهایی را درباره توافق هسته‌ای بگیرد
منتظر برجام نمی مانیم
دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌های ایران پس از وقفه‌ای پنج‌ماهه از پنجشنبه گذشته، ۱۳مردادماه در شهر وین آغاز شد.
این مذاکرات به‌مدت چهار روز ادامه داشت و روز دوشنبه ۱۷مرداد با پرواز هیات‌های شرکت‌کننده به پایتخت‌ها به پایان رسید. برگزاری این دور از مذاکرات پس ز آن صورت گرفت که «جوزپ بورل»، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقاله‌ای در روزنامه فایننشال‌تایمز مدعی شده بود بسته پیشنهادی جدیدی روی میز گذاشته که حاوی راهکارهای به‌روز‌شده‌ای درخصوص رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای ایران است. هرچند همه طرف‌های مذاکراتی به این دور از مذاکرات خوشبین بودند اما این دور هم مانند ادوار گذشته بی‌نتیجه به پایان رسید و هرچه از 17مرداد دورتر می‌شویم چشم‌انداز دستیابی به توافق نیز کمرنگ‌تر می‌شود.
رفع تحریم‌ها با ضمانت
اما رییس‌جمهور که کمتر سابقه داشته درباره برجام سخن بگوید، به‌تازگی در مصاحبه‌ای با شبکه خبری الجزیره، مواضع دولت خود را درباره این مذاکرات بیان کرد. وی در این مصاحبه گفت که «گرفتن تصمیم نهایی برای رسیدن به توافق هسته‌ای به‌عهده آمریکاست». وی درعین‌حال تاکید کرد: پیشبرد مذاکرات هسته‌ای در وین مستلزم حل‌وفصل مسائل پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. رئیسی همچنین درباره تحریم‌های جدیدی که آمریکا علیه ایران اعمال کرده نیز اظهارنظر کرد و گفت: «اگر واشنگتن خواستار توافق است چرا در حین مذاکرات هسته‌ای تحریم‌های جدید اعمال می‌کند؟» رییس‌جمهور در ادامه تصریح کرد: غرب به‌جای آنکه از ایران بخواهد فعالیت‌های هسته‌ای خودش را متوقف کند باید از رژیم‌صهیونیستی که دارنده سلاح‌های کشتارجمعی است چنین درخواستی را مطرح کند. رئیسی همچنین گفت که «رفع تحریم‌ها علیه ایران باید با ضمانت همراه باشد.»
بن‌بست در مذاکرات؟
از سوی دیگر اما، آمریکا اعتقاد دارد مذاکرات به بن‌بست رسیده است. همچنان‌که وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا مدعی شد که پاسخ ایران به پیشنهاد بورل «برای ما غیرقابل قبول» بود. شرمن گفت: «ما در بن‌بست هستیم از این لحاظ که ایران در آخرین دور مذاکرات پاسخ بسیار سرسختانه‌ای به ما داد که برای ما قابل‌قبول نبود. ما پیام خود درباره اینکه فکر می‌کنیم چه چیزهایی ضروری چه هستند و مولفه‌های اصلی در اینجا چه هستند برای ایران فرستادیم.» روزنامه واشنگتن‌تایمز نوشته است ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه از ارائه توضیحات بیشتر درباره جزئیات پاسخ ایران خودداری کرده است. چند روز پیش آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت که حصول توافق در آینده نزدیک محتمل نیست. ادعاهای وندی شرمن در شرایطی مطرح شده که آمریکا اصلی‌ترین مقصر وضعیت فعلی برجام است. این کشور در سال۲۰۱۷ با نقض تمامی تعهدات خود از برجام که یک توافق موردتایید شورای امنیت بود خارج شد. بااین‌حال، روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال در گزارشی به نقل از مقام‌های آمریکایی خبر داد که دولت بایدن هیچ تصمیمی برای تعلیق تلاش‌ها برای دستیابی به توافق با ایران درباره موضوع هسته‌ای نگرفته است. براساس گفته این مقام‌های آمریکایی، مشغول بودن دولت بایدن در موضوعات داخلی سبب شده تا زمان کمی برای دستیابی به توافق نهایی با ایران باقی بگذارد. این مقام‌ها مدعی شدند که آمریکا و اروپا خوشبین نیستند که احیای توافق هسته‌ای پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره حاصل شود.
منتظر بازگشت آمریکا نمی‌مانیم
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امورخارجه پس از امضای یادداشت ترتیبات عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای توسط حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه در توییتی نوشت: سفر رییس‌جمهور به ازبکستان به دعوت همتای ازبکستانی برای دیدار رسمی دوجانبه و شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای و امضا شدن یادداشت ترتیبات عضویت دائم ایران، تحول مهم و ماندگار دیگری در تقویت سیاست همسایگی، همگرایی و پیوستگی منطقه‌ای و عمق بخشیدن به چندجانبه‌گرایی است. وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در تحقق اهداف راهبردی سیاست خارجی و گسترش روابط خارجی خود، پویا، هوشمند و متوازن عمل می‌کند و به‌رغم پایبندی به روند مذاکرات رفع تحریم، منتظر برجام و بازگشت آمریکا به تعهدات برجامی خود نمی‌ماند. این سخنان کنعانی در حالی بیان شده که در بیانیه سمرقند که به تایید سران سازمان همکاری شانگهای رسید، بر ضرورت اجرای کامل و موثر برجام ازسوی همه طرف‌ها تاکید شده است. در بیانیه سمرقند آمده است: «کشورهای عضو بر اجرای مستمر برنامه جامع اقدام مشترک درخصوص برنامه هسته‌ای ایران منطبق با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تاکید دارند. اعضا از طرف‌ها می‌خواهند به تعهدات‌شان در راستای اجرای کامل و موثر برجام پایبند باشند.» بنابراین باتوجه‌به بیانیه‌ای که اعضای سازمان همکاری شانگهای صادر کرده، یکی از الزامات نقش‌آفرینی ایران در این سازمان، رفع تحریم‌هاست. هرچند آمریکا از برجام خارج شده و حالا برای بازگشت به این توافق باید ابتکار عمل داشته و ایران را راضی کند اما تیم مذاکره‌کننده ایرانی نیز باید رفع تحریم‌های ظالمانه و یکجانبه آمریکا را در دستورکار داشته باشد و برای آن تلاش کند؛ چراکه رفع تحریم‌ها حق ذاتی کشور است که در پی آن بتواند دادوستدی آزاد با هر کشوری داشته باشد؛ لذا با وجود تحریم‌های گسترده هر نوع رابطه اقتصادی ایران با سازمان‌ها و کشورهای دیگر تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت.
ارسال نظر