ابعاد مذاکرات با حضور امیرعبداللهیان در سوئیس و رابرت مالی در سنای آمریکا تشریح شد
پنجره دیپلماسی باز است
اظهارات و مواضع وزیر خارجه کشورمان در زمانی که اخبار ضدونقیضی از مذاکرات برای احیای برجام به گوش می‌رسد بیش از هر زمانی اهمیت پیدا می‌کند. در چنین شرایطی، حالا حسین امیرعبداللهیان چهارشنبه هفته گذشته به‌منظور شرکت در اجلاس مجمع جهانی اقتصاد «داووس» تهران را به مقصد سوئیس ترک کرد؛ سفری که ابعاد سیاسی-اقتصادی آن بسیار مهم است.
همزمان با این سفر، اظهارات رابرت مالی در سنای آمریکا نیز جالب‌توجه بود. امیرعبداللهیان روز پنجشنبه در مجمع جهانی اقتصاد در داووس در گفت‌وگویی با فرید زکریا گفت: از ابتدای دور جدید گفت‌وگوها برای بازگشت طرف‌ها به برجام و تعهدات‌شان، ایران ابتکارات متعددی را روی میز گذاشته است و اخیرا یک ابتکار جدیدی را روی میز گذاشتیم ولی احساس می‌کنیم آقای بایدن دچار بی‌تصمیمی شده است. براساس گفته‌های وزیر خارجه کشورمان، ابتکارات پی‌درپی ایران نتوانسته است بایدن را مجبور به تصمیم کند و آمریکایی‌ها با رفتار تکراری خود در مذاکرات زمان زیادی را از بین برده‌اند.
از طرف دیگر، نباید از این موضوع نیز غافل شد که برخی تعلل‌ها در تصمیم‌گیری برای رفع مشکلات باقی‌مانده به شیوه‌ای دیگر نیز در ازدست‌رفتن زمان بی‌تاثیر نیست اما این موضوع باعث نمی‌شود تا از نقش اساسی کاخ‌سفید در به سرانجام نرسیدن مذاکرات هسته‌ای غافل شد.
پیشنهاد کاهش «محدود» تحریم‌ها
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز در روزهای اخیر در سنای آمریکا، گفت: تلاش‌ها برای احیای توافق ۲۰۱۵ به مشکل برخورد کرده است اما پیشنهاد کاهش «محدود» تحریم‌ها به تهران همچنان می‌تواند این توافق را نجات دهد و زمینه را برای یک توافق گسترده‌تر فراهم کند. کاهش محدود تحریم‌ها همواره از ابتدای آغاز دور جدید مذاکرات مورد انتقاد ایران بوده است؛ هرچند در روزهای اخیر شاهد چراغ سبزهایی ازسوی ایران هستیم و مقامات کشورمان نشان داده‌اند که برای رسیدن به توافق آمادگی کامل دارند اما این موضوع به‌منزله عبور از خطوط قرمز و پذیرش کاهش محدود تحریم‌ها نیست.
امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با فرید زکریا اما از برداشته شدن موثر تحریم‌ها سخن می‌گوید و توپ را در زمین آمریکا می‌اندازد. وی می‌گوید که به اعتقاد من، مهم‌ترین مساله این است که تحریم‌های اقتصادی ایران به نحو موثر برداشته شود. فشارهای حداکثری دوره ترامپ عواملش از میان برداشته شود، ما چیز زیادی در این مساله نمی‌خواهیم ولی تقلیل دادن این موضوعات اساسی و تمرکز بر یک موضوع دیگر، به نظرم رفتار و واکنش درستی نیست. آمریکایی‌ها خوب می‌دانند که واقعیات چیست و روی زمین چه اتفاقی می‌افتد و چه کار باید بکنند. ما پنجره دیپلماسی را باز گذاشتیم. ما واقعا برای رسیدن به یک توافق خوب و پایدار جدی و مصمم هستیم و همواره ابتکارات طرف ایرانی کمک کرده که این فضای گفت‌وگو و مذاکره باز شود.
فرافکنی فرانسه
از این‌رو و با توجه مواضع مقامات کشورمان این اظهارات نه‌تنها قابل اعتنا نیست، بلکه کاهش محدود تحریم‌ها مسیر موثری برای رسیدن به یک توافق جامع نیست. از سوی دیگر، درحالی‌که ایالات‌متحده در روند مذاکرات وین برای لغو تحریم‌های یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران اخلال ایجاد کرده است، وزارت خارجه فرانسه روز پنجشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که «اشتباه جدی و خطرناکی» است که فکر کنیم که توافق هسته‌ای ایران، «برای مدت نامحدود روی میز باقی می‌ماند.»
روزنامه «لوفیگارو»، وزارت خارجه فرانسه در بیانیه‌ای از طرف‌های برجام درخواست کرد تا اقداماتی را برای نهایی کردن توافق هسته‌ای ایران صورت دهند و گفت: «فرانسه همچون شرکای خود نمی‌پذیرد که ایران به ظرفیت تسلیحات هسته‌ای دست یابد. ما از طرف‌ها می‌خواهیم که یک رویکرد مسوولانه اتخاذ کنند و هرچه سریع‌تر تصمیمات لازم برای نهایی کردن این توافق را اتخاذ کنند».
اگرچه اظهارات ضدونقیض میان مقامات غربی مساله تازه‌ای نیست اما در مورد اخیر شاهد هستیم که فرانسه و رابرت مالی بر ضرورت رسیدن به توافق تاکید دارند. مالی نیز با اذعان به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران گفت که بهترین مسیر در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران بازگشت به برجام است. بایدن که از ابتدا یکی از برنامه‌های خود را بازگشت به برجام مطرح کرده بود، حالا نه‌تنها بعد از گذشت زمان زیادی تصمیم نهایی را نگرفته، بلکه علی‌رغم سیگنال‌های مثبت تهران نیز قدم‌های موثر برای رسیدن به توافق را برنداشته است.
منافع ملت؛ اولویت ایران
اگرچه مالی بر شکست سیاست فشار حداکثری اذعان دارد اما در بخش دیگری از صحبت‌هایش بار دیگر بر افزایش تحریم‌ها تاکید می‌کند. رابرت مالی در ادامه حضور خود در سنا گفت: اگر توافقی با ایران به دست نیاید، واشنگتن آماده است تحریم‌های ایران را افزایش داده و آن‌ها را تشدید کند. سیاست فشار بر ایران در این سال‌ها نه‌تنها نتیجه ملموسی برای آمریکا نداشته است، بلکه در سال‌های آینده نیز نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت و آمریکایی‌ها راهی جز تصمیم‌گیری درخصوص بازگشت به برجام ندارند.
سناتور راند پال از مالی پرسید که آیا مساله اصلی مورد اختلاف قرار داشتن سپاه در فهرست موسوم به سازمان‌های تروریستی خارجی است که مالی در پاسخ به وی گفت: ما به ایران صریح گفته‌ایم که اگر آن‌ها به‌دنبال هرگونه امتیاز خارج از مساله هسته‌ای هستند، ما نیز به اقدام متقابل ازسوی ایران نیاز داریم.
امیرعبداللهیان نیز در سوئیس در این خصوص نکاتی را مطرح کرده است، هر چند در گذشته اظهارنظر وی در این‌باره با حواشی زیادی همراه شد اما در روزهای اخیر تاکید کرده که اگر بخواهم صادقانه بگویم چه چیزی باعث مکث در مذاکرات شده درخواست‌ها و مطالبات اقتصادی ما در مسیر تجارت جهانی است و نباید مساله را به یک موضوع تقلیل داد. درواقع موضوع قراردادشتن سپاه در لیست تحریم آمریکا یک مساله فرعی است که از طرف لابی اسرائیلی بزرگ‌نمایی شده است. اولویت برای ما منافع ملت ایران است و تمرکز بر موضوع دیگر رفتار و واکنش مناسبی نیست.
علاوه‌بر غربی‌ها چین و روسیه نیز نسبت‌به مذاکرات هسته‌ای بی‌تفاوت نبوده‌اند تا جایی که وزارت امورخارجه چین روز پنجشنبه با مقصر دانستن آمریکا در ایجاد بحران هسته‌ای ایران، از این کشور خواست برای رسیدن به راهکارهای سیاسی در زمینه به نتیجه رسیدن مذاکرات وین تلاش کند.
در چنین شرایطی و با توجه به جدی بودن ایران در مذاکرات هسته‌ای نباید از این موضوع نیز غافل شد که برخی محاسبات اشتباه و روند پیشبرد مذاکرات ازسوی تیم مذاکره‌کننده، کار را به اینجا رسانده است و در آینده باید از این روند درس گرفت و در بزنگاه از فرصت‌ها استفاده کرد. فشارها بر ایران راه به جایی نخواهد برد و از فرصت موجود باید استفاده کرد تا با یک توافق روند جدیدی را در نظام بین‌الملل ایجاد کرد.
ارسال نظر