«صبح نو» در گفت‌وگو با فعالان تئاتر، کارکرد مراسم «شب بازیگر» را بررسی می‌کند
مهم‌ترین دغدغه تئاتر ما، اجرا شدن نمایش است
مجموعه اصلی تئاترشهر شنبه‌شب (بیست‌وچهارم اردیبهشت‌ماه) میزبان برگزاری مراسم «شب بازیگر» به مناسبت گرامیداشت روز جهانی تئاتر بود. این مراسم به دبیری شهره سلطانی و ریاست ایرج راد برگزار شد. در این مراسم که اولین گردهمایی هنرمندان تئاتر پس از بیش از دو سال سخت کرونایی بود، از چهار بازیگر پیشکسوت، تانیا جوهری، محمد ساربان، بدرالسادات برنجانی و سلمان فارسی صالح زهی قدردانی شد.
باید درباره مشکلات تئاتر حرف بزنیم
اجرای این مراسم را امیر غفارمنش بر عهده داشت. در این مراسم علی نصیریان در صحبت هایی بیان کرد: «شرکت من در چنین مجالسی از روحیه و حوصله‌ام در این روزگار خارج است، نه تنها برای من بلکه برای مردم هم اینگونه است. پس معتقدم در این شرایط ما نباید جشن بگیریم. وقتی مردم گرفتار مشکلات خودشان هستند می‌توانستیم به جای جشن و حداقل برنامه‌های موسیقی، درباره بازیگری که امشب شب اوست، حرف بزنیم؛ اینکه چرا می‌گویند بازیگری کار بسیار سختی است چون بازیگر مولف است، آفریننده است و خلاق. بازیگر زاینده است و به دنیا می‌آورد، بازیگر خالق زیبایی است و این کار کمی نیست، خیلی جسارت می‌خواهد و کار دشواری نیست. در این موقعیتی که مردم گرفتار هستند می‌توانستیم درباره این مسائل حرف بزنیم. من نمی‌خواهم انتقاد کنم و می دانم زحمت بسیاری کشیده شده است، اما به جای رقص و موسیقی که جایش در تئاتر نیست، می‌توانستیم درباره مشکلات تئاتر با هم حرف بزنیم.»
ایرج راد، رئیس این مراسم نیز در رابطه با صحبت های علی نصیریان گفت: «ما اصلاً کلامی درباره جشن صحبت نکردیم و تنها گفته‌ایم بزرگداشت روز جهانی تئاتر و «شب بازیگر» را برگزار می‌کنیم چون در این مدت به اندازه کافی
غم و اندوه داشته‌ایم و بهتر است فرصتی فراهم شود برای دور هم جمع شدن و در کنار هم حرف زدن.»
در ادامه این برنامه با توجه به صحبت‌های انجام شده نظم مراسم تا حدی بهم ریخت و برخی هنرمندان از جمله علی نصیریان و بسیاری از حاضران سالن را ترک کردند.
در این مراسم همچنین از غلامرضا پودینه بازیگری که در نمایش «دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد» از ناحیه کمر و پا دچار آسیب شده بود، قدردانی شد. محمود انوشه، نویسنده و پژوهشگر نیز صحبت‌هایی درباره وضعیت تئاتر کشور و هنرمندان پیشکسوتی کرد که هرکدام همچون گوهری ناب در این عرصه درخشیده‌اند. بخشی از مراسم نیز به سیاه بازی محمدرضا آزادفرد و مهدی صفاری‌نژاد اختصاص داشت. در بخشی دیگر نیز بیانیه انجمن صنفی بازیگران تئاتر درباره برگزاری جشن بازیگر توسط هوشمند هنرکار به نمایندگی از هیات مدیره خوانده شد.
هنرمندان ما در فقر هستند اما فقیر نیستند
ایرج راد نیز در سخنرانی خود چنین عنوان کرد: «در همه کشورهای دنیا القاب بسیار بزرگی به هنرمندان‌شان اعطا می‌کنند. من درود می‌فرستم به هنرمندانی که در طول دو سال گذشته خطر کردند و در هر فرصتی چه روی صحنه و چه فضای مجازی هنرنمایی کردند و متاسفانه بسیاری از آن‌ها را از دست دادیم. هنرمندان ما در فقر هستند اما فقیر نیستند. هنرمندان ما با سختی و تلاش کاری را برای روی صحنه بردن آماده می‌کنند اما آیا حمایتی می‌شوند و حداقل هزینه دکور و رفت‌وآمدشان را به دست می‌آورند؟ خیر. متاسفم که هنرمندان ما بسته حمایتی دریافت می‌کنند. چرا همه حمایت‌ها از هنرمندان بریده شده و مجبور به پرداخت مالیات و همه هزینه‌ها خودشان هستند. با همه این مشکلات درود بر شما که تنها به عشق تئاتر کار می‌کنید.
در این دو سال بسیار سوگواری کردیم و در غم ازدست‌دادن عزیزان‌مان نشستیم اما گفتیم که بعد از دو سال دور هم جمع شویم و روز جهانی تئاتر را گرامی بداریم. » در این مراسم، شهرام شکوهی، امیر کربلایی‌زاده، حسین ضروری، عبدالجبار کاکایی نیز برنامه‌هایی اجرا کردند و موسیقی ازسوی گروهی از اجراگران به نمایش درآمد. در پایان نیز موسیقی بوشهری و بجنوردی نواخته شد. درباره مراسم «شب بازیگر» نقد و نظرات فراوانی وجود دارند. بسیاری از هنرمندان رشته تئاتر برگزاری چنین مراسمی را ضروری نمی‌دانند و معتقدند اگر هم چنین مراسمی با این تشکیلات و زرق‌وبرق برگزار می‌شود باید خروجی‌ای داشته باشد. در این راستا، سراغ دو تن از فعالان تئاتری رفته‌ایم و با آن‌ها در این رابطه گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
آیا باید این مراسم برگزار می‌شد؟
شهرام احمدزاده (دبیر انجمن نویسندگان و عضو هیات‌مدیره خانه تئاتر) در رابطه با کارکرد برگزاری مراسم شب بازیگر به «صبح‌نو» چنین گفت: «برای برگزاری هر مراسمی باید شرایط را سنجید. مراسم
«شب بازیگر» در راستای تجلیل از بازیگران خوب تئاتری برگزار شد که در صحنه‌های ما زحمت زیادی کشیده‌اند اما سوال مهم این است که آیا باید این مراسم برگزار می‌شد؟ اگر از جنبه اسیر شدن تئاتر در دوران کرونا، تعطیل شدن سالن‌های تئاتر و کمرنگ بودن حضور مخاطب نگاه کنیم، بله. باید برگزار می‌شد؛ زیرا بسیاری از بازیگران ما در این دوران خانه‌نشین شدند. از سوی دیگر، وضعیت اجتماعی ایران به شکلی است که مردم روزهای خوبی را نمی‌گذرانند و کاش به‌جای برگزاری چنین مراسمی، به نمایش‌های بیشتری برای اجرا کمک می‌شد تا روح و روان مردم شاد و ترمیم شود.»
این نویسنده درباره برگزاری این مراسم در دوره‌های قبلی گفت: «در دوره‌های قبل قدردانی صورت می‌گرفت و به برخی بازیگرها جایزه داده می‌شود اما وقتی به تاریخ و تاریخچه یک مراسم نگاه کنیم می‌بینیم که باید در هر دوره شرایط را سنجید. کاش این مراسم مختصرتر برگزار می‌شد و جنبه تجملاتی به خود نمی‌گرفت. پاسداشت از بازیگرانی مانند آقای پودینی که یک بازیگر شاخص شهرستانی است و دچار سانحه شده، کار شایسته‌ای است و باید زودتر از این صورت می‌گرفت اما نیاز به این همه تجملات نبود.»
احمدزاده همچنین در راستای تبدیل کردن مراسم شب بازیگر به برنامه‌ای که خروجی داشته باشد، نیز گفت: «می‌شد از کسانی که در عرصه بازیگری کار کرده‌اند، از کسانی که کتب علمی بازیگری را چاپ کرده‌اند حمایت کرد، همچنین از ناشرانی که چنین کتبی را چاپ می‌کنند یا اساتید دانشگاهی که دانش جدید را کسب کرده و آن را آموزش می‌دهند. به نظرم می‌شد برخی از این دست کارها را انجام داد و جشن بازیگر تئاتر را سنگین‌تر از این برگزار کرد. کاش در برگزاری چنین مراسمی دقت بیشتری شود و به یک خروجی منتهی شود.»
نباید از مسائل مربوط به بازیگران راحت گذشت
فریبرز قربان‌زاده (طراح صحنه و لباس و عضو هیات‌مدیره انجمن طراحان صحنه و لباس خانه تئاتر) در راستای ضرورت برگزاری مراسم شب بازیگر به «صبح‌نو» گفت: «اینکه این مراسم برگزار شده است تشخیص دست‌اندرکاران بوده که نیاز است برای تغییر روحیه این مراسم برگزار شود اما باید دید 16دوره قبلی چه دستاوردی داشته‌اند. آقای نصیریان به شرایط اجتماع اشاره کردند و این مساله‌ای نیست که به‌سادگی بتوان از کنار آن گذشت. به‌جز انجمن بازیگران و خانه تئاتر، همه نهادهای اجتماعی و مدنی باید به این مساله واکنش نشان دهند.»
این طراح صحنه در ادامه از دغدغه به‌روزی گفت که در مراسم «شب بازیگر» نادیده گرفته شده است. او در این رابطه افزود: «به نظر من آنچه به‌لحاظ معنوی، اعتباری و جایگاه حقوقی مهم بوده و از کنارش گذشته‌اند مساله‌ای مرتبط به یکی از بازیگران زن و آزار و اذیتی است که به این بازیگر شده است. او سال94 به خانه تئاتر مراجعه کرده اما نتیجه‌ای را که می‌خواست به دست نیاورده است. جا داشت خانه تئاتر در شب بازیگر تمام‌قد بایستد و از این موضوع دفاع کند. خانه تئاتر معمولا زیاد بیانیه نمی‌دهد اما چند روز پیش در این رابطه بیانیه‌ای صادر کرده بود که نفس خوبی داشت ولی محتوایش عذر بدتر از گناه بود. انتظار می‌رفت انجمن بازیگران به‌صورت اختصاصی نسبت‌به این اطلاعیه ناقص و توجیه‌گر خانه تئاتر واکنش نشان دهد و از فرد و افراد آزاردیده دلجویی کند تا حداقل کمی این نگاه مشکوک و مردد نسبت‌به این تشکیلات تقلیل پیدا می‌کرد. دختران این سرزمین ازسوی آدم‌های اشتباهی در تئاتر آسیب دیده‌اند و این موضوع شرافت همه ما را لکه‌دار کرده است و باید به آن واکنش نشان داد. این دختران، دختران و خواهران ما هستند.»
این هنرمند به تجلیل از هنرمندان پیشکسوت تاکید کرد و ادامه داد: «تجلیل از پیشکسوتان خوب است به شرطی که مسائل روز فراموش نشود. مهم‌ترین دغدغه تئاتر ما، اجرا بردن نمایش است. درحال‌حاضر ما اجرای تئاتر به‌عنوان یک مساله پویا و زنده نداریم. هر سال جوان‌های زیادی در رشته تئاتر فارغ‌التحصیل می‌شوند که بیشتر آن‌ها خواهان بازیگری هستند. انجمن بازیگران خانه تئاتر پرتعدادترین انجمن خانه تئاتر است. در هر اجرای تئاتری بیشترین سهم را بازیگران دارند و نباید از مسائل مربوط به آن‌ها به‌سادگی گذشت. برگزاری این مراسم چه تفاوتی با دوره‌های قبل داشت؟ چرا از مسائل معیشتی مردم و ظلم و اجحافی که به همکارمان شده است به راحتی گذشتید؟ به نظرم این‌ها قابل‌توجیه نیست.»
قربان‌زاده در پایان به لزوم کنسل شدن این مراسم نیز اشاره کرد و گفت: «من قبلا در صفحه شخصی خودم در اینستاگرام اعلام کرده بودم که در این برهه زمانی و فشار اقتصادی برگزاری چنین مراسمی ضرورت ندارد و اشتباه است. کاش در جهت حمایت از همکاران‌مان این مراسم کنسل می‌شد. به نظرم این موضوع بازخورد بهتری می‌داشت تا اینکه جشنی مشابه 16دوره قبلی برگزار شود.»
ارسال نظر