ایران عفیف

به‌دنبال اجباری شدن کلاه شاپو و ممنوعیت حجاب و سیاست‌های تغییر لباس در دوران پهلوی اول، در تیرماه ۱۳۱۴، آیت‌الله سیدحسین طباطبایی قمی به پیشنهاد علمای مشهد جهت مذاکره با رضاخان درمورد این سیاست‌ها راهی تهران شد. قمی در تهران در حصر قرار گرفت و ممنوع‌الملاقات شد. در ۲۱تیرماه ۱۳۱۴ مردم مشهد در اعتراض به این اقدام حکومت در مسجد گوهرشاد تجمع کردند. با حضور قوای نظامی، این تحصن به‌شدت سرکوب و بیش از ۱۶۰۰نفر کشته و زخمی شدند. شورای فرهنگ عمومی کشور، این روز را به‌عنوان روز عفاف و حجاب نام‌گذاری کرد و اکنون هفته‌ای باعنوان هفته «عفاف و حجاب» در تقویم ثبت شده است.

کلیدخوردن توطئه کشف حجاب
رضا‌خان که با طرح کودتای سوم اسفند1299 و با حمایت و هدایت انگلیسی‌ها بر سر کار آمد، درصدد اجرای تز اسلام‌زدایی و جایگزینی ارزش‌های لیبرالیستی در جامعه بود. از مهم‌ترین جلوه‌های این طرح، پدیده‌ کشف حجاب بود. برای آماده ساختن زمینه‌ کشف حجاب، مجلس در ششم دی‌‌‌ماه سال1307 قانون متحدالشکل کردن البسه را تصویب کرد که براساس آن، پوشیدن کت‌وشلوار و کراوات و کلاه فرنگی برای مردان الزام شد.
تلاش‌های رضا‌خان باعث شد تا عده‌ای از زنان غرب‌زده، به‌ویژه زنان درباری و دولتمردان، به‌صورت بی‌حجاب یا بدحجاب، در مجامع و معابر عمومی ظاهر شوند و مردم نیز تحت‌تاثیر اختناق و ظلم رضاخانی، حساسیت لازم را از خود نشان ندادند. در سال1313 رضا‌خان عازم ترکیه شد و با مشاهده تغییراتی که رژیم لائیک ترکیه به رهبری مصطفی‌ ‌کمال‌آتاتورک در جهت غربی کردن جامعه‌ مسلمان ترکیه اجرا کرده بود، تحت‌تاثیر قرار گرفت و شدیدتر از گذشته، در راستای اسلام‌زدایی و به‌ویژه حجاب‌زدایی گام برداشت. در بهمن1313، در افتتاح دانشگاه تهران، به دختران دستور دادند که بدون حجاب به تحصیل مشغول شوند.
رضاشاه در آغاز اجرای برنامه‌های ضداسلامی خود، دستور داد درشکه‌چی‌های مشهد و رفتگران تهران کلاه شاپو (کلاه تمام لبه‌فرنگی) بر سر گذارند. اجرای این برنامه از ابتدای خرداد1314، علاوه‌بر شایعات مربوط به کشف‌حجاب، در مشهد تلاطم ایجاد کرد. سرانجام آیت‌الله قمی پس از مشورت با تعدادی از رجال و روحانیان، برای جلوگیری از کشف‌حجاب و استفاده از کلاه شاپو، در 9تیر 1314 به تهران سفر کرد. کشتار بیرحمانه مردم مشهد و محاصره محل اقامت ایشان در شهر ری ازسوی حکومت، یکی از عوامل اصلی خشم و خروش مردم مشهد شد و به کشتار بی‌رحمانه در مسجد گوهرشاد در 21تیرماه انجامید. یکی از علمای مشهد به علت اعتراض به این امر مدتی پس از این کشتار، به عتبات عالیات تبعید شد و ماموران شهربانی درصدد دستگیری دوستداران ایشان ازجمله شیخ محمدتقی بهلول برآمدند.
 
نقش بهلول در اعتراض به کشتار مردم مشهد
شیخ محمدتقی بهلول برای پیگیری اوضاع و جویا شدن از احوال این عالم مشهدی به مشهد رفته بود که ماموران شهربانی، در پی مداخله زائران و خدام برای فراری دادن وی، او را در صحن کهنه زندانی کردند ولی مردم در صحن جمع شدند و با حمله به ماموران، ایشان را آزاد کردند.بهلول به مسجد گوهرشاد رفت و در آنجا به مبارزه خود ادامه داد. با اینکه شهربانی چندین بار وارد عمل شد و حکم متفرق شدن مردم را داد، نتیجه‌ای نگرفت تا اینکه به درخواست استاندار، فرمانده لشکر، ماموریت را به هنگ پیاده داد و آن‌ها اطراف مسجد و حرم را محاصره کردند و تعداد زیادی از زوار را به شهادت رساندند.

پژواک مدافعان حریم خانواده در گوشه‌وکنار کشور
اکنون با گذشت 87سال از حادثه خونین مسجد گوهرشاد و به شهادت رسیدن تعداد بی‌شماری از هموطنان‌مان در شهر مشهد که مظلومانه و برای صیانت از مقوله مهم حجاب، باتوجه به اهمیت موضوعی که مساله عفاف و حجاب دارد و برای بنیان و دوام منزلت خانواده ارزشمند است و باتوجه‌به تاکید مقام معظم رهبری به این موضوع که به‌دفعات به آن اشاره داشتند، امسال همایش زنان و دختران فاطمی هدف ترویج حجاب و نمایش ارزش‌های اسلامی در استان‌های مختلف و گوشه‌وکنار کشور برگزار شد؛ انزلی، مازندران، اصفهان، مشهد، سنندج، همدان، جهرم، فومن، گلستان، البرز، 
کازرون، قشم، رفسنجان و دیگر مناطق کشور ازجمله محل‌های برگزاری این همایش سراسری بودند.
ادامه از صفحه 12
مقام معظم رهبری در بخشی از سخنان خود، با تبیین مفهوم حجاب، برداشت‌های نادرست را از آن جدا می‌کند: «اسلام می‌خواهد که رشد فکری و علمی و اجتماعی و سیاسی و- بالاتر از همه- فضیلتی و معنوی زنان به حد اعلی برسد و وجودشان برای جامعه و خانواده بشری به‌عنوان یک عضو، حد اعلای فایده و ثمره را داشته باشد. همه تعالیم اسلام از جمله مساله حجاب، بر این اساس است. مساله حجاب به معنای منزوی کردن زن نیست. اگر کسی چنین برداشتی از حجاب داشته باشد، برداشتش کاملا غلط و انحرافی است. مساله حجاب به‌معنای جلوگیری از اختلاط و آمیزش بی‌قید و شرط زن و مرد در جامعه است. این اختلاط، به ضرر جامعه و به ضرر زن و مرد- به‌خصوص به ضرر زن - است.»
بنابراین، مفهوم حجاب تنها در پوشش زن و مرد خلاصه نمی‌شود، بلکه رفتار و برخورد آن‌ها را نیز دربرمی‌گیرد. قرآن کریم با سفارش به مدیریت نگاه و رفتار، شرط رعایت آنچه در زیرمجموعه حجاب قرار می گیرد را نبود اختلاط می‌داند و این به معنای حضور نداشتن زن در فعالیت‌های اجتماعی نیست: «قُلْ لِلْمؤْمِنینَ یغضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِک أَزْکی لَهُمْ إِن اللَّه خبیرٌ بما یصنَعُونَ وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یغضُضْنَ منْ أَبْصارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیوبِهِنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ…» با دقت در این آیات، می‌توان نتیجه گرفت که خداوند نه‌تنها زنان را به خانه‌نشینی و عزلت‌گزینی امر نکرده است، بلکه از حضور ایشان در اجتماع نیز منع نمی‌کند اما حضور آنان در اجتماع و در کنار مردان را مشروط به رعایت حد و مرز میان زن و مرد یا همان حجاب رفتار و گفتار می‌داند.
مقام معظم رهبری می‌فرماید: «در مکتب اسلام، حفاظ و حجابی بین زن و مرد وجود دارد. این به معنای آن نیست که زنان، عالَمِ جداگانه‌ای غیر از عالم مردان دارند؛ نه! زنان و مردان در جامعه و در محیط کار، با هم زندگی می‌کنند؛ همه جا با هم سروکار دارند؛ مشکلات اجتماعی را با هم حل می‌کنند؛ جنگ را با هم اداره می‌کنند و کردند؛ خانواده را با هم اداره می‌کنند و فرزندان را پرورش می‌دهند اما آن حفاظ و حجاب در بیرون از محیط خانه و خانواده حتما حفظ می‌شود. این، آن نکته اصلی در الگوسازی اسلامی است. اگر این نکته رعایت نشود، همان ابتذالی که امروز غرب دچار آن است، پیش می‌آید. اگر این نکته رعایت نشود، زن از پیشتازی در حرکت به سمت ارزش‌ها که در ایران اسلامی دیده شد، باز خواهد ماند. غربی‌ها مایل‌اند با تمام توان، آن نکته را هم در جایی به نحوی نسبت‌به هر کسی رسوخ دهند.»
 بنابراین داشتن حجاب یکی از مهم‌ترین ارزش‌ها در دین مبین اسلام است که به زنان اجازه می‌دهد با حفظ جایگاه انسانی و بعد روحانی خود در فعالیت‌های گوناگون اجتماعی نقشی کارآمد و سازنده داشته باشند.

مقام معظم رهبری در بخشی از سخنان خود، با تبیین مفهوم حجاب، برداشت‌های نادرست را از آن جدا می‌کند: «اسلام می‌خواهد که رشد فکری و علمی و اجتماعی و سیاسی و- بالاتر از همه- فضیلتی و معنوی زنان به حد اعلی برسد و وجودشان برای جامعه و خانواده بشری به‌عنوان یک عضو، حد اعلای فایده و ثمره را داشته باشد. همه تعالیم اسلام از جمله مساله حجاب، بر این اساس است. مساله حجاب به معنای منزوی کردن زن نیست. اگر کسی چنین برداشتی از حجاب داشته باشد، برداشتش کاملا غلط و انحرافی است. مساله حجاب به‌معنای جلوگیری از اختلاط و آمیزش بی‌قید و شرط زن و مرد در جامعه است. این اختلاط، به ضرر جامعه و به ضرر زن و مرد- به‌خصوص به ضرر زن - است.»
بنابراین، مفهوم حجاب تنها در پوشش زن و مرد خلاصه نمی‌شود، بلکه رفتار و برخورد آن‌ها را نیز دربرمی‌گیرد. قرآن کریم با سفارش به مدیریت نگاه و رفتار، شرط رعایت آنچه در زیرمجموعه حجاب قرار می گیرد را نبود اختلاط می‌داند و این به معنای حضور نداشتن زن در فعالیت‌های اجتماعی نیست: «قُلْ لِلْمؤْمِنینَ یغضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِک أَزْکی لَهُمْ إِن اللَّه خبیرٌ بما یصنَعُونَ وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یغضُضْنَ منْ أَبْصارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیوبِهِنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ…» با دقت در این آیات، می‌توان نتیجه گرفت که خداوند نه‌تنها زنان را به خانه‌نشینی و عزلت‌گزینی امر 
نکرده است، بلکه از حضور ایشان در اجتماع نیز منع نمی‌کند اما حضور آنان در اجتماع و در کنار مردان را مشروط به رعایت حد و مرز میان زن و مرد یا همان حجاب رفتار و گفتار می‌داند.
مقام معظم رهبری می‌فرماید: «در مکتب اسلام، حفاظ و حجابی بین زن و مرد وجود دارد. این به معنای آن نیست که زنان، عالم جداگانه‌ای غیر از عالم مردان دارند؛ نه! زنان و مردان در جامعه و در محیط کار، با هم زندگی می‌کنند؛ همه جا با هم سروکار دارند؛ مشکلات اجتماعی را با هم حل می‌کنند؛ جنگ را با هم اداره می‌کنند و کردند؛ خانواده را با هم اداره می‌کنند و فرزندان را پرورش می‌دهند اما آن حفاظ و حجاب در بیرون از محیط خانه و خانواده حتما حفظ می‌شود. این، آن نکته اصلی در الگوسازی اسلامی است. اگر این نکته رعایت نشود، همان ابتذالی که امروز غرب دچار آن است، پیش می‌آید. اگر این نکته رعایت نشود، زن از پیشتازی در حرکت به سمت ارزش‌ها که در ایران اسلامی دیده شد، باز خواهد ماند. غربی‌ها مایل‌اند با تمام توان، آن نکته را هم در جایی به نحوی نسبت‌به هر کسی رسوخ دهند.»
 بنابراین داشتن حجاب یکی از مهم‌ترین ارزش‌ها در دین مبین اسلام است که به زنان اجازه می‌دهد با حفظ جایگاه انسانی و بعد روحانی خود در فعالیت‌های گوناگون اجتماعی نقشی کارآمد و سازنده داشته باشند.

حجاب و عفاف در آینه کتاب‌ها
 «پرنیان نوجوان: حجاب چرا؟ چگونه؟»؛ این اثر نوشته محمد رضاخانی ازسوی انتشارات آستان قدس رضوی، موسسه خدمات مشاوره‌ای جوانان و پژوهش‌های اجتماعی در 132صفحه به چاپ رسیده است.
«تاریخچه حجاب»، «حجاب در اسلام»، «پوشش و سلامتی»، «شبهات»، «به بهانه تمدن» و «جهانی شدن حجاب» 6فصل کتاب را شامل می‌شود.
در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «پوشش و لباس همانند پرچمی است که انسان به وسیله آن اعلام می‌کند که از کدام فرهنگ تبعیت می‌کند. همانطور که هر کسی نسبت‌به پرچم کشورش علاقه دارد و با آن هویت خود را به دیگران ابراز می‌کند، ما هم به وسیله لباس و پوشش نشان می‌دهیم که از کدام فرهنگ و دین تبعیت می‌کنیم.»
«چالش‌های محتمل تصویب قانون جامع عفاف و حجاب»؛ نوشته محمد نظری، عباس ذاقلی، ابوالفضل احمدزاده ازسوی انتشارات نیلبرگ در 128صفحه در سال1395 منتشر شد.
این کتاب در چهار بخش «کلیات»، «مفهوم عفاف، مفاهیم و مبانی نظری»، «فردی یا اجتماعی بودن حکم حجاب» و «نتیجه‌گیری و پیشنهادات» به قلم مشترک محمد نظری، دکتر عباس ذاقلی و دکتر ابوالفضل احمدزاده تالیف شده است.
 در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «اهمیت این تحقیق از آن رو است که امروزه در جامعه ما، رعایت نکردن حجاب اسلامی، به‌صورت معضلی اجتماعی درآمده است و با توجه به اینکه این مساله از مسائل مبتلابه است، ضرورت پرداختن به آن آشکار و مبرهن است.»
 «حجاب فرمان پروردگار: نکات قرآنی - اخلاق»؛ این کتاب به قلم سیدمحمود آقائی به همت انتشارات علوم اسلامی در 52صفحه به چاپ رسید. «مفهوم حجاب در قرآن»، «حجاب و عفت»، «حجاب و زنان سالمند»، «تربیت فرزندان در سیره فاطمی»، «پرورش شخصیت» و «ایمان و تقوی» ازجمله موضوعاتی است که در این کتاب تشریح شده‌اند.
«رازهای ارتباط با جنس مخالف»؛ به قلم مسلم داودی‌نژاد در انتشارات مهر دلدار و در سال1395 منتشر شد که به چاپ سیزدهم رسید. کتاب حاضر در پنج فصل با عنوان‌های «عشق»، «عشق و انتخاب همسر»، «روابط دختر و پسر»، «حجاب و آزادی در اجتماع»،‌ «راهکارها و درمان‌ها» تدوین شده است.
 «آیا چیزی به نام توهم عاشقی وجود دارد؟»، «عوامل ورود به روابط خطرناک عشقی»، «آیا برای ازدواج باید عاشق شد»، «عشق قبل از ازدواج یا عشق بعد از ازدواج؟»، «ازدواج مجازی و طلاق‌های واقعی»، «روابط دختر و پسر از نگاه قرآن»، «آیا شرط حجاب چادر پوشیدن است؟»، «عفاف، مصونیت یا محدودیت» و «راه‌های کنترل فکر و ذهن از گناه» از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که در این کتاب مطرح شده‌اند.
«زیر چتر حجاب»؛ اثر لیلا کوشنده است که به همت انتشارات مرتضی دشت در 138صفحه وزیری به چاپ رسید. کتاب «زیر چتر حجاب» در سه بخش با عنوان‌های «بررسی حریم‌های حجاب در قرآن»، «آثار حجاب» و «ریشه‌ها و آسیب‌ها» و 12فصل تالیف شده است. خوانندگان موضوعاتی مانند حجاب خانه و خانواده، حجاب از دیدگاه نصوص دینی، حجاب در رفتار، آثار حجاب در بعد فردی، آثار حفظ حجاب در بعد خانوادگی و آسیب‌ها و پیامدهای بدحجابی و بی‌حجابی را در این کتاب مطالعه می‌کنند.
«گل عفاف»؛ تالیف سیدضیاء‌الدین تنکابنی در 66صفحه ازسوی انتشارات ندای کوثر در سال1395 به چاپ رسید. «نگاهی به آیات حجاب در قرآن»، «توجه به بعضی روایات درباره حجاب»، «نظر مجتهدین بزرگ درباره پوشش و چادر»، «تشویق دشمنان به بی‌حجابی و هدف آنان» و «راهکردها و پیشنهادات سازنده» ازجمله مباحث محوری کتاب حاضر به قلم سید ضیاء‌الدین تنکابنی هستند.
«نباید که گل‌ها پرپر شوند (زن مسلمان بایدها و نبایدها)»؛ این کتاب نوشته سیدمحمد ضیاءآبادی است که انتشارات موسسه بنیاد خیریه الزهرا(س) آن را به چاپ رسانده است. نویسنده در بخشی از مقدمه این کتاب 11فصلی آورده است: «کتابی که اکنون پیش روی شماست برگرفته از سخنان حکیمانه و مکتوبات عالمانه و دلسوزانه استاد بزرگوار حضرت آیت‌الله ضیاء‌آبادی است که با عنایت به لزوم هوشمندی مسلمانان در پیشگیری از آلوده شدن به مفاسد گوناگون اخلاقی و اجتماعی و نیز ضرورت آگاهی زنان مسلمان از وظایف خود به‌ویژه رعایت عفت و حجاب در ارتباط با نامحرمان به رشته تحریر درآمده است.»

موج توییتری کاربران در هفته عفاف و حجاب
کاربران شبکه اجتماعی توییتر با حدود 56هزار توییت هشتگ «ایران عفیف» و با حدود 14هزار توییت با هشتگ «گوهر نجابت» موجی از پیام‌ها را در فضای مجازی 
به راه انداختند که باعث شد این دو هشتگ از ترندهای توییتر شود. در ادامه برخی از این توییت‌ها را به اتفاق می‌خوانیم.
 کاربری به نام زهراسادات نوشته است: «شهید محمدعلی درویشی اشنی: همسرم یادت نرود که حجاب اسلامی را رعایت کرده و راه زینب(س) را بپیمایی.»
 کاربری به نام نرگس خلیلی با انتشار عکس حنانه خلفی توییت زده است: «حاصل تربیت عفیفانه و قرآنی می‌شود حنانه خلفی که با ۸سال سن حافظ کل قرآن کریم و نفر اول مسابقات سراسری قرآن کریم است. مادرش می‌گوید: حنانه با حجابش باعث 
شده است خیلی از بچه‌های هم مدرسه‌ای، حفظ قرآن رو شروع کنند. حنانه حالا دنبال حفظ ترجمه قرآن و دیدار مجدد با حضرت آقاست.»
کاربری دیگر نوشت: «کسی که زیبایی اندیشه دارد، زیبایی ظاهری خود را به نمایش نمی‌گذارد.»
این کاربر در توییتی دیگر با اشاره‌ای تلویحی به چادر حضرت فاطمه‌زهرا(س)، گفت: «حجاب همان چادری بود که سوخت ولی نیفتاد.»
کوثر در توییتی به اهمیت موضوع حجاب و عفاف در فرمایشات رهبری اشاره کرده است: مقام معظم رهبری: « مساله‌ حجاب را واقعا مهم می‌دانم. اهمیت مساله حجاب بر جاهای با واسطه‌ای خودش را نشان می‌دهد، ازجمله مساله خانواده خودش را نشان می‌دهد.»
کاربری به نام ترنم نیز در توییتی دیگر به بخشی از سخنان مقام معظم رهبری پرداخت: رهبر: « مساله حجاب به معنی منزوی کردن زن نیست، اگر کسی چنین برداشتی داشته باشد کاملا غلط و انحرافی ا‌ست. حجاب به‌هیچ‌وجه مانع فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و علمی نمی‌شود.»
حیران، حدیثی از امام صادق(ع) نقل کرده است: امام صادق(ع) می‌فرمایند: « لباست، لباسی نباشد که تو را به گناه خودپسندی، ریا، آراسته نشان دادن، مباهات به دیگران، فخرفروشی و تکبر آلوده کند که تمام این‌ها از آفات دین و موجب سختی دل است.»
نرگس، تصویری از پیکر یک شهید را منتشر کرد و نوشت: «سرخی خونم را به سیاهی چادرت به امانت داده‌ام.»
محمدرضا نیز به حدیثی از حضرت رسول(ص) اشاره کرد: پیامبراکرم (ص): « آن هنگام که پوشش، سر زنی باشد، ارزش آن از دنیا و آنچه در آن است، بیشتر است. (نورالشافی فی الفقه الشافعی).»