قدم‌های رو به عقب صباغ‌زاده و قرائی

اولین روز جشنواره فیلم‌فجر در برج میلاد که سینمای اهالی رسانه است با اکران دو فیلم «رمانتیسم عماد و طوبا» به کارگردانی کاوه صباغ‌زاده و «بی‌همه‌چیز» به کارگردانی محسن قرائی برگزار شد. در این روز، تعدادی از اهالی رسانه، منتقدان و عوامل سازنده فیلم‌ها با حضور در برج میلاد به تماشای فیلم‌ها نشستند. باتوجه به برگزاری جشنواره در اولین قدم و شرایط خاص امسال به واسطه کرونا، همه کنجکاو بودند که از حال و هوای برگزاری جشنواره سی‌ونهم خبردار شوند. برخلاف چندسال اخیر که پردیس ملت سینمای اهالی رسانه بود، امسال به‌منظور رعایت بیش‌تر پروتکل‌های بهداشتی برج میلاد به‌عنوان سالن اصلی و پردیس ملت سالن دیگر برای میزبانی از اهالی رسانه و منتقدان انتخاب شد. عوامل فیلم‌ها در برج میلاد حضور یافته و نشست‌های خبری هم در این محل برگزار می‌شود.

گزارشی از رعایت پروتکل‌های بهداشتی
شرایط سالن برج به‌گونه‌ای است که برخلاف پردیس ملت محیط مسقف بسیار محدود و کنترل‌شده‌ای دارد. یعنی درحالی که پردیس ملت طبقات متعدد و فضای مختلف دارد، در برج تنها یک لابی اصلی و یک رستوران وجود دارد. درابتدای ورود به محل دمای بدن اندازه‌گیری و از استفاده مراجعان از ماسک اطمینان حاصل می‌شود. باتوجه به تعداد محدود مهمانان لابی و رستوران فضای متراکمی ندارد و از این نظر شرایط قابل قبول است. عوامل قبل از شروع فیلم برای فوتوکال یا همان مراسم عکس قبل از نمایش فیلم وارد لابی می‌شوند. شاید تنها نکته مساله‌دار و حساس برج میلاد درباره رعایت فاصله‌گذاری همین مورد باشد. برخی از هنرمندان نسبت به این امر سهل‌انگاری می‌کنند و از طرفی عکاسان سختکوش رسانه‌ها بالاجبار باید در محلی محدود به صورت متراکم لحظاتی فعالیت کنند. عکس‌هایی که در انتقاد از شرایط برج میلاد منتشر شد مربوط به همین مساله بود. اما درباره نمایش فیلم‌ها! برج یک سالن اصلی دارد که فیلم‌ها درآن اکران می‌شوند. لااقل سه ورودی برای تردد تماشاچیان به سالن وجود دارد. باتوجه به محیط باز سالن نمایش برج میلاد و تعداد نسبتا کم مهمانان فاصله‌گذاری اجتماعی در زمان اکران فیلم‌ها قابل‌قبول است. البته به شرط رعایت متعهدانه تمام موارد توسط تمام حضار! ورود و خروج از سالن با تراکم زیادی همراه نیست و این ریسک آسیب‌پذیری را کمتر می‌کند. ضمنا در کنار لابی تراس‌هایی وجود دارد که مهمانان می‌توانند در محلی که هوای آزاد جریان دارد زمان‌شان را بگذرانند. در مجموع و تا این لحظه می‌توان گفت تنها مورد حساس همان مراسم عکاسی از عوامل فیلم‌هاست.
 نشست خبری«رمانتیسم عماد و طوبا»
در ابتدای مراسم نشست خبری این فیلم کاوه صباغ‌زاده، کارگردان‌اش بیان کرد: این فیلم، فیلم سختی بود بر عکس «ایتالیا ایتالیا» که در چهار شبانه روز روایت می‌شد، این فیلم درباره همه زندگی بود به لحاظ اجرا و فضاسازی بسیار سخت و پیچیده بود  وبعد از فیلمبرداری کار پس تولید به‌دلیل کرونا خیلی طول کشید.
 الناز حبیبی، بازیگر اصلی فیلم هم اظهار کرد: از نظر فضاسازی برای من کار سختی بود و چنین تجربه‌ای را پیش از این نداشتم.
مهدی صباغ‌زاده، تهیه‌کننده فیلم بیان کرد: به نظرم این فیلم با مخاطب خود تا اینجا ارتباط برقرار کرده، حداقل این است که گفته‌اند حال ما بعد از تماشای فیلم خوب است، این فیلم درباره تحکیم خانواده است، برای آقای انصاریان هم آرزوی سلامتی می‌کنم و امیدوارم فیلم در اکران عمومی هم موفق باشد.
کاوه صباغ‌زاده درباره حذف بخش نگاه نو از جشنواره فجر گفت: دوره سی‌و‌چهارم تجربه خوبی بود تبعیض از بین رفته بود و همه با هم داوری و دیده می‌شدند. حذف این بخش در سال جاری هم اتفاق خوبی است  بخش نگاه نوع یک بخش زائد است.
این کارگردان درباره وجود صحنه‌های کمتر دیده شده در سینمای ایران در این فیلم بیان کرد: فضاسازی اصولا کار سختی است.
کاوه صباغ‌زاده گفت: واقعیت این است که این چیزی که روی پرده می‌بینیم بهترین کاری بوده که از دست گروه برمی‌آمده است و فکر نمی‌کنم فیلم را تغییر بدهیم.
وی درباره بخش‌های فانتزی فیلمش گفت: نمی‌شود فیلم فانتزی ساخت اما هیچ بخش ریالی در آن نگذاشت؛ این دو کنار هم باید باشند.

مهدی صباغ‌زاده، تهیه‌کننده فیلم با اشاره تجربه همکاری قبلی خود با پسرش گفت: با بخش‌هایی از «ایتالیا ایتالیا» موافق نبودم در این فیلم هم با فیلمبرداری کمی اختلاف نظر داشتم ولی وقتی نتیجه را روی پرده دیدم، متوجه شدم کار خوب پیش رفته است.
 امروز نوبت نسل جدید است که سینما را به دست بگیرند تا از این موقعیت تلخ جامعه خارج شویم و به جایی برسیم که کمی به سینما تنوع بدهیم.
کاوه صباغ‌زاده هم اظهار کرد: من تدوین «ایتالیا ایتالیا» را خیلی دوست دارم. فیلم‌هایی که در سینمای ما تولید می‌شود آنقدر شبیه به هم هستند که سینمای ما یکنواخت شده، ذهنیت فیلمسازان و عوامل پشت صحنه و صحنه یک شکل شده احساس می‌کنم آدم‌ها اهل ریسک نیستند. ما سر این فیلم گزینه‌های دیگری هم داشتیم اما گاهی بازیگران آنقدر نقش‌های یکسان بازی می‌کنند که وقتی نقش جدید به آن‌ها پیشنهاد می‌دهند نمی‌پذیرند ریسک کنند اما بازیگران ما پذیرفتند، ویژگی نترس بودن و ریسک کردن در سینمای ما کم است.
 
نشست خبری «بی‌همه‌چیز»
محسن قرایی، کارگردان فیلم در ابتدای این نشست خبری گفت: ۱۰‌سال بود که قصد ساخت «بی‌همه چیز» را داشتم اما چون فیلم دشواری بود و پروداکشن پیچیده‌ای داشت، پس از دو فیلم تصمیم گرفتم سراغ آن بروم. در حالی‌که نمایشنامه «بانوی سالخورده» را از زمان دانشجویی خوانده بودم و دوست داشتم فیلمی اقتباسی از آن بسازم. البته آن زمان که این نمایشنامه را برای ساخت انتخاب کردم، هنوز نمایش آن را ندیده بودم. 
به گزارش فارس، وی که در نوشتن فیلمنامه «قصر شیرین» با رضا میرکریمی همراه 
بوده است، گفت: من خودم را کارگردان می‌دانم اما در کار ما تفاوت زیادی بین کارگردانی و فیلمنامه‌نویسی نیست. اصراری هم ندارم فیلمنامه‌هایم را خودم بنویسم، کما اینکه دو کار قبلی‌ام چنین بود.
پرویز پرستویی هم درباره فیلم سینمایی «بی‌همه چیز» گفت: فیلمنامه و محسن قرائی را می‌شناختم و فکر می‌کردم این جزء شرح وظایف من است که نقش امیر را بازی کنم.  وی درباره اینکه آیا شخصیت «امیر» مقصر است یا نه، توضیح داد: او خیلی هم بی‌گناه نیست اما باید دید که شرایط به او تحمیل شده است یا خیر؟
این بازیگر سینما درباره کم‌کاری خود طی سال‌های اخیر گفت: پس از سیل، زلزله، کرونا و معضلات اجتماعی که از جانب مسوولان دیده نشد، به‌عنوان یک هنرمند وظایفی داشتم اما کم‌کاری من ربطی به این موضوع ندارد، بلکه انتخاب خودم بوده است. 
وی تصریح کرد: این پایان‌بندی برای فیلم را دوست دارم، چون خودم هم دچارش هستم، چون وقتی داد می‌زنیم و اتفاقی نمی‌افتد، هر روز و هر هفته می‌خواهم از این شهر بیرون بزنم و به داد کسانی برسم که آب و نان و شناسنامه ندارند. چرا هر روز که از خواب بیدار می‌شویم، ناهنجاری و بی‌عدالتی می‌بینیم؟ چقدر از دنیای مجازی ضربه خوردم و خودم را از آن جدا کردم، رفتم که کار خیر کنم، باز هم می‌گویند ریاکار هستی! من خودم امیر هستم.
باران کوثری درباره نقش نسبتا متفاوتی که بازی کرده است، گفت که شاید برای هر بازیگری یکبار چنین نقشی پیش بیاید.
وی افزود: دو دفعه‌ای که سیمرغ گرفتم، جزء بهترین لحظات زندگی‌ام بوده است اما از مادرم یاد گرفتم به جایزه فکر نکنم. قطعا نامزد شدن در جشنواره فیلم فجر که یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های ایران است، برایم اهمیت دارد.

 درباره «رمانتیسم عماد و طوبا»
کاوه صباغ‌زاده پیش از این و در اولین تجربه کارگردانی‌اش، «ایتالیا ایتالیا» را ساخته بود. آن فیلم هم فضایی کمدی و فانتزی داشت. فیلمنامه‌اش از داستان کوتاه «یک موضوع موقت» اثر جومپا لاهیری، نویسنده مشهور هندی‌تبار اقتباس شده‌بود. ایتالیا ایتالیا در جشنواره سی‌و‌پنجم فیلم فجر نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر اول زن و بهترین چهره‌پردازی شد و در جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران نیز نامزد جایزه بهترین کارگردان اول و بهترین بازیگر اول زن شد. هرچند که فیلم اول صباغ‌زاده هم منتقدان خودش را داشت اما باید گفت نسبت به فیلم جدیدش یعنی «رمانتیسم عماد و طوبا» فیلمی جدی‌تر بود. فیلم جدید او بین فانتزی و رئالیسم معلق است. قصه‌ای امروزی دارد که هرجا کارگردان دلش خواسته با فانتزی و رؤیا تلفیق شده است. تکلیف فیلمساز و مخاطب مشخص نمی‌شود. «رمانتیسم عماد و طوبا» با سرمایه‌گذاری فارابی ساخته شده که این خودش نکته قابل‌توجهی است. ظاهرا فارابی بازهم در انتخاب فیلم برای مشارکت اشتباه کرده است. فیلم جدید صباغ‌زاده بیش‌تر شبیه یک «سرگرمی سینمایی» برای کارگردانش است تا یک فیلم جدی به معنای واقعی سینمایی.

 درباره «بی‌همه‌چیز»
محسن قرائی در ابتدای دهه۹۰ فعالیت حرفه‌ایش در سینما را آغاز کرده است. دومین تجربه فیلمسازی‌اش «سد معبر» بود. فیلم‌نامه آن فیلم را سعید روستایی نوشته بود. سد معبر با موفقیت نسبی همراه شد و توانست مخاطبان قابل‌توجهی را با خود همراه کند. این فیلم قصه کارمند اداره سد معبر شهرداری است، که در تلاش است وضعیت زندگی خود را بهبود ببخشد، اما در این راه با نرگس همسرش اختلافِ نظر دارد. قرائی سپس فیلمنامه «قصر شیرین» را برای رضا میرکریمی نوشت و سیمرغ جشنواره را مال‌خود کرد. هرچند فضای این فیلم به‌گونه‌ای بود که مخاطب زیادی با آن همراهی نمی‌کرد. حالا قرائی به سراغ «بی‌همه‌چیز» رفته است. قصه از یک نمایشنامه خارجی الهام گرفته شده است. ترکیب بازیگران فیلم قرائی کاملا توانایی جذب مخاطب را دارد و قطعا در زمان اکران درصورت عادی شدن شرایط می‌تواند با استقبال مواجه شود. اما آیا «بی‌همه‌چیز» برای قرائی یک قدم روبه‌جلوست؟ شخصیت‌پردازی‌های فیلم در سطح باقی می‌ماند و شما مهره‌های محوری داستان را درک نمی‌کنید؛ نه گذشته‌شان و نه حال‌شان را. ریتم فیلم درجاهایی کند می‌شود و احتمالا این باعث خستگی مخاطب در اواسط فیلم شود. قرائی در این فیلم به شدت سمت نمادگرایی رفته تا مسائل سیاسی و اجتماعی را با زبان سینمایی تصویر کند. اما این‌ها آنقدر زیاد، متراکم و بی‌ارتباط‌اند که راه به‌جایی نمی‌برند. قرائی درکنار این‌ها به‌شکلی صریح به سوی مردم سنگ پرتاب کرده است. هجوم مردم برای غارت بقالی، انگشت زدن برای تأیید اعدام و... همگی نشان‌دهنده نگاه تند کارگردان به این موضوع است. نگاهی که دریک تفسیر بی‌تعارف به یک فیلم ضدمردم تبدیل می‌شود.

 باران کوثری :دو دفعه‌ای که سیمرغ گرفتم، جزء بهترین لحظات زندگی‌ام بوده است اما از مادرم یاد گرفتم به جایزه فکر نکنم. قطعا نامزد شدن در جشنواره فیلم فجر که یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های ایران است، برایم اهمیت دارد

کاوه صباغ‌زاده: من تدوین «ایتالیا ایتالیا» را خیلی دوست دارم. فیلم‌هایی که در سینمای ما تولید می‌شود آنقدر شبیه به هم هستند که سینمای ما یکنواخت شده، ذهنیت فیلمسازان و عوامل پشت صحنه و صحنه یک شکل شده احساس می‌کنم آدم‌ها اهل ریسک نیستند