روزهای مهجوری پدرخوانده

نهاد اجماع‌ساز اصلاحات که مسوولیت تنظیم و هدایت کنش انتخاباتی اصلاح‌طلبان برای انتخابات ریاست‌‌جمهوری 1400 را بر عهده دارد، اکنون به مرحله تعیین هیات‌رییسه و ریاست رسیده است. شنیده‌ها حاکی از آن است که برخی چهره‌ها برای کسب ریاست این نهاد انتخاباتی، بیشتر از سایرین مدعی هستند و بر این اساس، فضای کلی این نهاد به دو قطب اصلی نمایندگان احزاب و چهره‌‌‌های غیرحزبی تقسیم شده است؛ یک قطب طرفدار ریاست وزیر کار دولت‌‌‌های سازندگی و اصلاحات و یک قطب طرفدار ریاست چریک پیر. ادامه گزارش را بخوانید. حدود دو ماهی می‌شود که نهادی تحت عنوان «اجماع‌ساز اصلاحات» با هدف ایجاد وحدت میان اصلاح‌طلبان حول یک نامزد اصلاح‌‌‌طلب در انتخابات 1400، پا به عرصه گذاشته است. این نهاد از دو بخش تقسیم شده است؛ نمایندگان 31 حزب اصلاح ‌‌طلب عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات(موسوم به اعضای حقوقی) و 15 چهره فراحزبی(موسوم به اعضای حقیقی).

 اعضای حقیقی نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان را بهزاد نبوی، سید حسین مرعشی، محسن امین‌زاده، محمدرضا جلایی‌پور، سیدحسن رسولی، سیدسراج‌الدین موسوی، محسن میردامادی، سیدمعروف صمدی، حسن صادقی، فخرالسادات محتشمی‌پور، علیرضا علوی‌تبار، عماد بهاور، اسماعیل گرامی‌مقدم، فاطمه سعیدی و بدرالسادات مفیدی تشکیل می‌دهند. از سویی، انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران، انجمن اسلامی معلمان، انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها، انجمن روزنامه‌نگاران زن، انجمن اسلامی مهندسان، جمعیت زنان مسلمان نواندیش، جمعیت تولیدگرایان ایران اسلامی، جمعیت دفاع از حقوق بشر زنان، خانه کارگر، حزب اتحاد ملت ایران، حزب اسلامی کار، حزب اعتماد ملی، حزب پیشرو اصلاحات، حزب توسعه ایران، حزب کارگزاران سازندگی ایران، حزب جوانان ایران اسلامی، مجمع فرهنگیان ایران اسلامی، حزب مردم‌‌سالاری، حزب همبستگی ایران اسلامی، حزب همبستگی دانش‌آموختگان ایران، حزب ندای ایرانیان، حزب وحدت و همکاری ملی، حزب آزادی، سازمان عدالت و آزادی، سازمان معلمان ایران، مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب، مجمع نیرو‌های خط امام، مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، مجمع دانش‌آموختگان ایران اسلامی، مجمع نمایندگان ادوار مجلس و مجمع زنان اصلاح‌طلب، 31 حزب عضو نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان هستند.
 
دوقطبی حقیقی‌-حقوقی
همین دوگانگی میان اعضای حقوقی و حقیقی، از ابتدا کارکرد اصلی نهاد اجماع‌ساز را با حواشی زیادی رو‌به‌رو کرد. منتقدان نهاد اجماع‌ساز بر این باورند که 15 عضو حقیقی، عمدتا به فضای گفتمانی محمد خاتمی نزدیک هستند و همین قرابت، روند دموکراتیک نهاد اجماع‌ساز را با اما و اگرهایی مواجه می‌کند. منتقدان همچنین معتقدند که لحاظ ‌کردن حق رای برای اعضای حقیقی، موجب مخدوش شدن روند این نهاد شده و موجب می‌شود تا تجربه تلخ شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان که در آنجا نیز رای و تصمیم اعضای حقیقی بر نمایندگان احزاب تفوق داشت، تکرار شود. بر این اساس تصریح می‌شود که برای جلوگیری از پیامدهای سوء شورای‌عالی، اعضای حقیقی صرفا باید نقش مشاورتی و ناظر داشته باشند و نتوانند در تصمیمات حیاتی، اعمال نفوذ و لابی کنند. این در حالی است که بنا‌بر شواهد، اعضای حقیقی همچون اعضای حقوقی، دارای حق رای خواهند بود و می‌توانند در مقام معتمدان محمد خاتمی، در روند کلی انتخاب نامزد نهایی اصلاحات، خلل ایجاد کنند.این دوگانگی میان اعضای حقوقی و حقیقی در ماجرای تعیین ریاست نهاد اجماع‌ساز نیز خود را نشان داده است. آنطور که رسانه‌ها خبر داده‌اند، حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی ایران، بهزاد نبوی، عضو سازمان منحله مجاهدین انقلاب و حسین کمالی، دبیرکل حزب اسلامی کار، به عنوان سه نامزد نهایی برای تصدی ریاست نهاد اعلام آمادگی کرده‌اند. بنا بر شنیده‌‌‌های خبرنگار «صبح‌نو»، اعضای حقوقی نهاد، بیشتر به حسین کمالی و اعضای حقیقی نهاد، بیشتر به بهزاد نبوی گرایش دارند.
 
مهجوریت کارگزاران در نهاد اجماع‌ساز
در این میان به نظر می‌رسد که حسین مرعشی از شانس به مراتب کمتری برای ریاست برخوردار باشد. به نظر می‌رسد که کنش‌‌‌های جدایی‌طلبانه حزب کارگزاران سازندگی نسبت به بقیه نیروهای اصلاح‌‌‌طلب و نیز نگرش سیاسی قدرت‌جویانه این حزب در این عدم‌تمایل اعضای نهاد به مرعشی کم‌ تاثیرگذار نبوده است. علیرضا علوی‌تبار، عضو حقیقی نهاد اجماع‌ساز اصلاحات روز گذشته در گفت‌وگویی با نقد رویکرد اقتدارگرایانه کارگزاران سازندگی در عرصه سیاسی ایران، تصریح کرد: «حجاریان درست می‌‌گوید كه کارگزارانی‌ها به دنبال انحصار سیاسی هستند.»

 او تاکید می‌‌کند: «از همان آغاز شکل‌گیری کارگزاران، تحلیل حجاریان و برخی دیگر از صاحب‌نظران، این بود که آنها به تبعیت از مرحوم هاشمی‌رفسنجانی به دنبال نوعی حکومت دیوان‌سالار اقتدارگرا بوده‌اند. کارگزارانی‌ها به دنبال انحصار سیاسی هستند.
 
کمیجانی: کمالی گفت که نبوی بهترین فرد
 برای ریاست است
به هر ترتیب، دیروز عصر نهاد اجماع‌ساز اصلاحات برای تعیین هیات‌رییسه موقت و ریاست، جلسه تشکیل می‌داد و باید دید چه کسی سکاندار عملی برنامه‌‌‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان در 1400 خواهد شد. خبرنگار «صبح‌نو» برای پیگیری فضای حاکم بر نهاد اجماع‌ساز اصلاحات و پیش‌بینی ریاست این نهاد، به سراغ فرج کمیجانی، عضو حقوقی این نهاد رفته است. دبیرکل مجمع فرهنگیان ایران اسلامی در این گفت‌وگو و درباره دوگانه «کمالی-نبوی» تصریح كرد که کمالی اعلام داشته در صورت اعلام نامزد نبوی، با او رقابت نخواهد کرد. کمیجانی در این‌باره گفت: مطمئن باشید که اگر این دو نفر نامزد شوند، آقای نبوی انتخاب خواهد شد و آقای کمالی به هیچ عنوان رقابت نخواهد کرد؛ آقای کمالی خودش یک‌بار گفت که بهترین فرد برای ریاست، آقای نبوی است. کمیجانی همچنین درباره روند انتخاب ریاست نهاد، گفت: فردا از میان چهره‌‌هایی که در رسانه‌ها مطرح هستند یا افراد دیگری که اعلام نامزدی خواهند کرد، رییس انتخاب خواهد شد. این عضو نهاد اجماع‌ساز همچنین درباره جایگاه چهره‌‌‌های حقیقی نیز تصریح کرد: در بحث‌‌‌های جدی قطعا از چهره‌‌‌های حقیقی رای خواهیم گرفت و این‌طور نیست که فقط مشاور باشند. تصمیمات ما اجماعی خواهد بود اما اگر اجماعی صورت نگیرد، از رای و نظر این چهره‌ها نیز استفاده خواهیم کرد.
 
از چریکیسم تا پراگماتیسم
بهزاد نبوی را با لقب «چریک پیر» می‌‌شناسند. او پیش از انقلاب به علت همکاری با مصطفی شعاعیان(مارکسیست معارض با چریک‌‌‌های فدایی خلق) و مبارزه مسلحانه به زندان افتاد و حین دستگیری هم از سیانور استفاده کرد که زنده ماند. نبوی با پیروزی انقلاب اسلامی از زندان آزاد شد و تشکلی با نام سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی را به همراه دوستانش از جمله مصطفی تاجزاده و محسن آرمین تشکیل داد. نبوی در دولت شهید رجایی مشاور امور اجرایی، در دولت موسوی وزیر صنایع سنگین و بعد از گذار از دهه 60، نماینده مجلس ششم شد. نبوی در مجلس ششم از نیروهای تندرو به شمار می‌‌آمد و در ماجراهای مختلف از جمله غائله تحصن، رادیکالیسم را هدایت می‌کرد. نبوی در سال 88 نیز به واسطه اقدامات ضدامنیت ملی بازداشت شد و در سال 92 از زندان، پیام حمایت از حسن روحانی را به اصلاح‌طلبان 
مخابره کرد.
نبوی امروز اما با نبوی سال‌های قبل كاملا متفاوت شده است. چریک پیر هرچه می‌گذرد، بیشتر از مشی و مرام هم‌مسلکان خود نظیر تاجزاده و آمرین و ناصری، فاصله می‌گیرد و در عوض با دیدی عمل‌گرایانه به نظاره ساحت سیاست می‌‌نشیند. منش و روش عمل‌گرایانه نبوی باعث شد تا او پیش از انتخابات مجلس یازدهم، برخلاف موج غالب در میان اصلاح‌طلبان مبنی بر تحریم انتخابات و مشارکت مشروط، از لزوم ارائه لیست سخن بگوید و همدست و هم‌داستان با حزب کارگزاران سازندگی، از مشارکت حداکثری دفاع کند. انتخاب نبوی به عنوان رییس نهاد اجماع‌ساز اصلاحات، قطعا پیامی معنادار به نیروهای رادیکال نظیر حجاریان و تاجزاده خواهد بود که با حمله به نهاد قانونی نظارت استصوابی، در پی امتیازگیری حداکثری از حاکمیت هستند. این نکته نیز شایان ذکر است که حضور نبوی در راس نهاد اجماع‌ساز اصلاحات، بی‌شک شانس چهره‌‌هایی نظیر علی لاریجانی را برای نامزدی نهایی اصلاحات افزایش خواهد داد. باید دید آیا اصلاح‌طلبان امروز به عمل‌گرایی نبوی روی خوش نشان خواهند داد یا روند جوری دیگر پیش خواهد رفت.